400
slachtoffers van wie
140
afgevoerd naar ziekenhuizen
+
levenslange verminkingen
door amputaties en verlammingen
+
traumatische
ervaringen
=
balans van Pukkelpop 2011
(bron: HBVL - 5/10/2011)
Een
apocalyptische storm heeft vroegtijdig een einde
gemaakt aan minstens 5 mensenlevens en aan het
Pukkelpopevent 2011. Het stilleggen van het festival
waartoe later besloten werd is vanzelfsprekend
vanuit een elementair respect voor de slachtoffers
en normaliter niet de oplossing die de al jarenlang
door lawaai gekwelde buurtbewoners als ultieme
oplossing voorstaan. Gedupeerde buurtbewoners hebben
evenzeer het inferno moeten meemaken, voelen ook de
pijn van de slachtoffers en zijn mee ingesprongen om
hulp te bieden.
....?
show tot de laatste seconde...
boom valt op Pay & Go
tent nabij het hoofdpodium
extra VRT-journaal
-
19/08/2011 - 10:15 uur deel 1/3
extra VRT-journaal
-
19/08/2011 - 10:15 uur deel 2/3
extra VRT-journaal
-
19/08/2011 - 10:15 uur deel 3/3 Op
tijdstip 01:47 van dit videofragment zegt
brandweercommandant Bert Swijsen: "Er
was een
permanent contact tussen de organisatie en het KMI"
25/08/2011 - Herdenking
slachtoffers
voelde
deze cineast de naderende hel aankomen....?
show tot de laatste
seconde...
weinig
vluchtwegen naar bescherming
Boiler Room...
boom valt op Pay & Go
tent nabij het hoofdpodium
tent stort in
onvermijdelijke slachtoffers...
people say: "God is a Deejay"
realiteit nog niet
bij iedereen doorgedrongen
Paniek
op camping. Lichtmast stort dodelijk neer...
"Belgen zoeken naar een oorzaak maar niet in
eerste instantie naar een schuldige, zoals wij
dat misschien zouden doen"
VRT-Terzake - 19/08/2011 -
20:00 uur
organisator Mahaasine: "Wij
volgen het weerbericht
om het half uur, bij wijze van spreken..."
"Ik geef alleen informatie als ik 100% zeker ben"
VRT-Terzake - 19/08/2011 -
20:00 uur
burgemeester Hilde
Claes: "Wij wisten vrijwel onmiddellijk dat we dodelijke
slachtoffers en zwaargewonden hadden"
"Pukkelpop moet absoluut blijven bestaan"
VTM-nieuws -
20/08/2011 - 13:40 uur
"...de burgemeester
heeft ook gezegd dat Pukkelpop in
zijn huidige vorm echt niet meer kan plaatsvinden..."
VTM-nieuws - 20/08/2011 -
13:40 uur
Vriendinnen dodelijk
slachtoffer vol verdriet...
VRT-journaal -
20/08/2011 - 19:00 uur
ravage en
plunderingen op camping
VTM-nieuws -
20/08/2011 - 20:00 uur De
terugbetaling van tickets valt niet onder de
verzekerde schade. Pukkelpop gaat de komende
uren beslissen of ze de kaartjes gaan vergoeden.
VRT-nieuws - 20/08/2011 -
19:00 uur Als de gevolgen van
het noodweer als overmacht bestempeld worden, waarbij
niemand fouten heeft ge-maakt, is er ook niemand om kosten
op te verhalen.
VTM-nieuws -
21/08/2011 - 13:20 uur
Herdenkingsmis
voor slachtoffers PP11
Applaus voor Chokri Mahassine...
VTM-nieuws -
28/08/2011 Witte mars
voor slachtoffers
Applaus voor Chokri Mahassine...
VRT-journaal - 1/09/2011
Volgend jaar opnieuw naar
Pukkelpop?
"Neen, om dat nog eens mee te maken
heb ik er niet meer voor over..."
60.000
mensen zijn een equivalent voor alle
inwoners van een middelgrote stad zoals
Oostende of Genk. Hen onder invloed van
ophitsende muziek, alcohol en drugs
dagen- en nachtenlang samenpersen op een
weide, zullen onverantwoorde risico's
blijven inhouden.
Wie
zijn de primaire belanghebbenden om een concentratie
van 60.000 jongeren te kapitaliseren en er het
maximale profijt uit te halen, ondanks de extreme
belasting voor de omgeving en de
veiligheidsrisico's?
steeds luider,
grootser,
massaler, langduriger...
Pukkelpop begon als een
ééndagsevenement met één podium. Iedereen wilde de
jonge mensen dat plezier wel gunnen, en een beetje
overlast tolereren...
Maar later werden het 2 dagen en vervolgens 3 dagen
met maar liefst 8 podia. Met aanvulling van pre- en
afterparty's tot in de vroege morgen. En als
aperitief kwam er nog een concert bij: Rimpelrock.
Maar trop is teveel. Dagen- en nachtenlang
onttrokken blijven van (nacht)rust is voor vele
omwonenden echt teveel van het goede en leidt tot
een afbrokkelend draagvlak. Mensen kunnen wèl wat
verdragen en verdienen het niet om als
onverdraagzaam te worden geschilderd. En niet elkeen
van de duizenden gedupeerden in de omtrek van het
festival is een belanghebbende kraampjesuitbater of
vereniging, die schreeuwt om het voortbestaan van
Pukkelpop en zijn daarmee gepaard gaand (financieel)
belang.
60.000
festivalgangers en duizenden medewerkers
samengeperst
Ondertussen is Pukkelpop
uitgegroeid tot een massa-evenement met meer dan
60.000 bezoekers en duizenden medewerkers. Een
gigantische mensenmassa met een equivalent van alle
inwoners van een middelgrote stad zoals Oostende of
Genk worden dagen- en nachtenlang samengeperst op
een zeer beperkte oppervlakte, waarbij ook
allerhande voorzieningen feilloos moeten
functioneren.
Zo'n ingreep houdt niet enkel enorme risico's in,
maar staat vanzelfsprekend ook voor een enorme en
tergende overlast
zoals extreme en langdurige geluidshinder,
vandalisme, onveiligheidsgevoel.
En natuurlijk ook een
enorme kost voor de organiserende stad of gemeente
(faciliteiten, ordediensten, reinigingsdiensten,...)
oncontroleerbare en
onverantwoorde risico's
Evenementen en festivals
worden steeds massaler en de enorme risico's dat er
met zulke massa-
evenementen met
tienduizenden bezoekers wat fout kan gaan, groeit
evenredig.
Nog maar een jaar geleden vielen bij de Loveparade in
Duisburg 20 doden onder een zich in paniek
verdringende menigte.
Op zich kan een
grote menigte zichzelf onder normale omstandigheden
misschien best aardig reguleren en is er normaliter ook
voldoende sociale controle, inzicht en intuïtief
handelen bij kleinere calamiteiten ingebouwd (politiemensen, zorgverleners en
tijdige inschattingen die kleine incidenten snel te kunnen
afhandelen).
Maar zeker een mix van teveel mensen op een beperkte
plaats, hitte, ophitsende en extreem luide muziek,
gebruik van alcohol en drugs kunnen de
zelfredzaamheid en het sociaal gedrag van mensen
gevaarlijk aantasten en de risicofactor op paniek
versterken.
Meer dan de helft van ongeregeldheden en incidenten
zoals vechtpartijen, gewelduitbarstingen,
verkrachting, waaghalzerij, relschopperij,
letsels... blijken gecorreleerd aan een overmatig
gebruik van middelen zoals alcohol en drugs. De
omvang van enkelvoudige of kleinschalige incidenten
kunnen in korte tijd exponentieel toenemen.
Bijkomende problemen zijn dat mensen onder invloed
gevoeliger zijn voor oververhitting, uitdroging,
onderkoeling, het verergeren van al aanwezige
ziekten (diabetes,
epilepsie, longproblemen, hart- en vaatlijden) en
gevaarlijke combinaties met medicijngebruik.
Hoge temperaturen (boven
de dertig graden Celsius) zijn ronduit gevaarlijk.
Zeker als de mensen
dicht op
elkaar gepakt zijn,
weinig drinken en de schaduw niet kunnen opzoeken. Desoriëntatie, spierzwakte of krampen, uitputting en
verlies van het bewustzijn liggen in het verschiet.
Hoge prijzen voor water of frisdrank kunnen
uitdroging tot gevolg hebben! De meest gevaarlijke
oorzaak bij het oncontroleerbaar worden van
mensenmassa’s is echter de paniek.
Er ontstaat een niets ontziend mechanisme dat alles
plat duwt, vertrapt en verstikt dat op zijn weg
komt. Veelal is er een groot aantal slachtoffers te
betreuren.
Daarbij gaan alle controle en corrigerende
mechanismen over boord en wordt de mensenmassa
een nietsontziend dodelijk wapen.
Ondanks talrijke
veiligheidsvoorzieningen en voorzorgen bij
massa-evenementen kan eender welk geëscaleerd
incident dat moeilijk kon worden voorzien, ontaarden
in een ongecontroleerde mensenmassa die een groot
gevaar vormt voor zichzelf en zijn omgeving.
Een totale nachtmerrie voor alle betrokkenen.
En de lijst met ongevallen en slachtoffers is lang
en groeit nog steeds.
verdoken individuele sociale rampen
Maar afgezien dat bv.
weerkundige fenomenen onvoorzien roet in het eten
kunnen strooien, zullen vormen van heel wat
individueel en sociaal leed een grote
voorspelbaarheidfactor inhouden.
Euforische sferen en roesgevoel, gepaard gaande met
dagen- en nachtenlange extreme visuele en auditieve
gewaarwordingen, al dan niet versterkt door een
gebruik van middelen, zullen de kansen op
grensvervaging of gereduceerd normbesef bevorderen.
Soa's, vechtpartijen, verkrachtingen, deliriums
tremens, ongewenste zwangerschappen, kwetsuren,
diefstallen, gehoorschade,... liggen nabij. Nog
terzijde gelaten de reële kans op initiatie van
adolescenten in drugs- of alcoholgebruik (38 procent
gebruikt drugs volgens
enquête StuBru) en de
festivalomgeving als jachtterrein voor predatoren,...
Maar cijfers over dergelijke individuele en sociale
trauma's, die buiten normale proporties vallen en
gerelateerd zijn aan dergelijke langdurige
massa-evenementen, blijven onbekend of angstvallig verstoken.
bezinning
Een evidente vraag die
zich bij dergelijke catastrofes opdringt is
natuurlijk een kosten-batenanalyse. Hoeveel
risico's op mensenlevens, leed en trauma's mogen
dergelijke
massa-evenementen waard zijn? Wiens en welke belangen
bepalen de grootschaligheid? Welk spel van vraag en
aanbod wordt er eigenlijk gespeeld...? En wie draagt
er uiteindelijk de morele, politieke en praktische
verantwoordelijkheid wanneer het mis loopt? Wie
zijn de primaire belanghebbenden om de concentratie
van 60.000 jongeren te kapitaliseren en er het
maximale profijt uit te halen, ondanks de risico's
en extreme belasting voor de omgeving? En lopen politici
er vooral graag rond om zich populair te maken...? (FTP)
hoe emo-journalistiek en politiek theater na een
fatale windhoos in elkaar dreigen te haken.
Tranen
met tuiten. Niet alleen bij de nabestaanden van de
vier overleden jongeren, maar ook bij alle
festivalgangers, en meteen daarna in heel
Vlaanderen, ook bij wie nog nooit van Pukkelpop had
gehoord. 14 bladzijden plakkerige emo-journalistiek
in de weekendeditie van De Standaard, nog
overtroffen door het Belang van Limburg met zestien
pagina’s brood-en-spelen. Dit jaar geen moppen over
tentensletjes maar wel grootscheeps gesnik en
gesteun, waarbij toch één christelijke sekte het
heeft over “de straf van god”. Maar de “organisatie
treft geen blaam”, zo vindt het parket en zo
blokletteren alle kranten.
De beeldvorming ondersteunt deze vroege vrijspraak,
of is het omgekeerd? Woorden over “verbondenheid”,
troost en “steun zoeken”, grote foto’s van meisjes
en jongens die in elkaars armen vallen, artiesten
die organisator Chokri Mahassine hun steun betuigden
en zelfs ronduit knuffelden (“lieve Chokri”). Vooral
deze laatste knuffelsessie stoort me. Uiteraard
heeft de heer Mahassine die dodelijke windhoos
(sorry, het KMI spreekt van “valwind”) niet besteld.
Maar als organisator is en blijft hij het
aanspreekpunt voor kritiek. Er was het ontbrekend
rampenplan, de chaos en de falende interne
communicatie (met GSM’s terwijl het netwerk plat
lag, in plaats van een eigen draadloos systeem), en
de dubbelzinnige communicatie na de ramp. In alle
media klonk het nochtans unisono dat de organisatie
geen schuld trof, en dat ons niet anders restte dan
collectieve verslagenheid. De analyse verdronk zo
bij voorbaat in de emotionaliteit.
Op de webstek van de NOS klonk het heel anders. Daar
gewagen Nederlandse festivalgangers van een “typisch
Belgische” chaos.:
‘Het was een ongeorganiseerde puinhoop. Mensen
liepen van hot naar her, bijna als kippen zonder
kop. De communicatie vanuit de organisatie was
slecht en ambulances reden af en aan. Het maakte er
niet leuker op; luguber zelfs. Het waren bizarre
uren tussen zes en twaalf.’
Helemaal zijdelings konden we ook vernemen (maar ook
dat waren vervelende dissonanten in het rouwkoor)
dat er flink wat gejat werd in de
Pukkelpop-verwarring: massapsychologie is een
boeiend vak.
Gezien ik er niet bij was, moet ik dus afgaan op
getuigenissen. En, sorry, kritische geluiden van
nuchtere Hollanders klinken voor mij geloofwaardiger
dan het oeverloze geschwärm van de door de media
opgepepte “massale rouw”.
Of
wie het toch houdt bij zure Hollanders, kunnen we
het
getuigenis van
Pukkelpop-medewerker Bram Nelissen
aanbevelen. Ik vind dus dat Chokri iets te
gemakkelijk wegkomt, met dank aan de Vlaamse media.
We kennen de goedlachse Pukkelpop-organisator als
BV, jeugdidool, én Vlaams parlementslid voor de S.PA.
Tot hiertoe verliep die synergie vlekkeloos. Maar
als er doden vallen, door welke oorzaak ook, mag er
wat meer gedaan worden dan bekketrekken. Het kan
niet zijn dat iemand die altijd positief in de
mediabelangstelling komt dankzij een populair
muziekfestival, en daar ook de persoonlijke
politieke baten uit puurt, niét voor zijn
verantwoordelijkheid gesteld wordt als het misloopt.
Op dat moment de martelaar uithangen is niet
ernstig. Wie Chokri op het VRT-zondagavondjournaal
(21/8) quasi-strompelend uit het kerkje van Kiewit
heeft zien komen, ondersteund door een jonge vrouw
(echtgenote? verloofde?), beseft dat we hier met
wansmakelijke theatraliteit te maken hebben. Dit
deed me denken aan kermiskreupelen met een verstopt
tweede been om medelijden op te wekken. Ik wil er
hier even aan herinneren dat C. Mahassine tot de
invloedssfeer van Steve Stevaert behoort, waar ook
creaturen als Noël Slangen de dienst uit maken. Ik
weet niet of Slangen Chokri even gebriefd heeft,
maar het komt wel uit zijn keuken: wie in het oog
van de storm (letterlijk) dreigt te staan, moet zich
klein maken en als slachtoffer opstellen.
Dat is het wat Mahassine deed: de kritiek bij
voorbaat ontlopen door aan de kant van de
slachtoffers te gaan staan. Maar in welke zin is hij
een slachtoffer? Financieel doet het hem wellicht
niets want hij is degelijk verzekerd. Het
rampenfonds zal bijspringen en tickets worden niet
terugbetaald. De echte gedupeerden zijn de kleine
kraamhouders op en rond de weide, die op het einde
zelfs gratis hun waar uitdeelden zonder dat iemand
hen dat zal vergoeden. Persoonlijk-emotionele schade
dan? Chokri een gebroken man? Ik twijfel er sterk
aan. In de
eerste persconferentie, de eerste uren na het
gebeuren, scheen hij vooral luidop te piekeren over
het feit of het feestje nu nog wel door kon gaan.
Drie doden volstonden niet, vijf naderhand wel. (* zie
voetnoot van de redactie 1)
macht, rouw en
massahysterie
Zo
komen we bij een gewaagde deconstructie: deze van de
zogenaamde collectieve rouw, dé dominante ondertoon
van heel de Pukkelpop-perceptie. Afgezien van het
feit dat de plusminus 200 jonge verkeersdoden per
jaar in België geen moment van collectieve
bezinning, laat staan rouw, waard zijn, lijkt me het
grootschalig rouwproces een leugen die de echte
emotie platdrukt. Rouw kan nooit massaal zijn. Bij
de begrafenis van Koning Boudewijn was de sfeer zo
opgepept dat massa’s Belgen konden wenen zonder
verdriet. Het is een effect, vergelijkbaar met dat
van de smartlap. Echt verdriet is namelijk
individueel of gedeeld binnen een kleine groep, een
gezin, een hechte gemeenschap. Een massa kan niet
rouwen, in de authentieke zin, omdat een massa geen
emoties heeft. Althans geen existentiële emoties.
Veeleer gaat het om door de media geïnduceerde
golven van sentiment, die op het randje van de
hysterie kunnen geraken. Uiteraard zijn pubers extra
gevoelig voor deze impulsen.
We zien dat ook in het “Oslo-drama” (de stereotiepe
achtervoegsels “drama” en “tragedie” spelen
uiteraard zelf een rol in de uitlokking van het
massasentiment). In de maand na Breiviks exploot
creëerde de nationale rouw een
sentimenteel-collectief flou zonder begin of einde.
Verplichte tranen, overgemediatiseerde
uitdrijvingsrituelen (zoals de overlevenden die de
plaats van actie terug gingen bezoeken). Er hing
bovendien een zweem van meta-politiek opportunisme
over: de koning en de premier van Noorwegen legden
via de massarouw een absolute maatschappelijke
consensus (“cohesie”) op die puur fictief was, maar
die ook niet in vraag kon gesteld worden. De
“nationale rouw” was voor premier Jens Stoltenberg
het alibi voor een 30-dagen durende mediadominantie:
tel uit uw politieke winst. Wie deze observatie als
cynisme afdoet, onderschat misschien het cynisme van
de politieke ratio zelf, ook in Noorwegen.
De slagzin “Dit drama zal ons, Noren, sterker en,
eendrachtiger maken”, lijkt onschuldig, maar
eigenlijk gaat het om een opgelegde kuddegeest.
Verstild fascisme als het ware, waarbij elk
afwijkend geluid haast als obsceen wordt
gebrandmerkt. De heksenjacht op de vermeende
“medeplichtigen” van Breivik (iedereen dus die ooit
een mail van de man heeft ontvangen) hoort bij deze
psychose. De theatraliteit die van
bovenuit en via de massamedia wordt geregisseerd,
-ook al ziet het er allemaal zo “spontaan” uit,-
troost nauwelijks de nabestaanden (integendeel, ze
worden door de pers belaagd), maar verontschuldigt
vooral het systeem. De massa weent en voelt zich
“innig verbonden”. Kan de macht zich iets beters
wensen?
Zo zijn we weer bij Chokri en zijn kruisgang in
Kiewit. Met de onvermijdelijke Hilde Claes, Hasselts
burgemeester, nog een lid van de Stevaertclan, én
dochter van Willy Claes, steeds in zijn nabijheid,
kan ik niet anders dan het hypertheater van Chokri
duiden als een proeve van demagogie. Als rouw, in de
Freudiaanse zin, een vorm van zelfagressie is,
vermengd met latente schuldgevoelens, dan is de door
deze politici uitgelokte massarouw een poging om
menselijke weerbaarheid (waaruit dan kritische
attitudes zouden kunnen ontstaan) af te dempen. We
moeten wenen, veel wenen, zo geraken we onze
frustraties kwijt op momenten van tegenslag. “Stille
marsen”, brandende kaarsjes, praatgroepen,
knuffelsessies en rouwregisters kunnen eveneens
helpen. Ook het opzetten van een speciale webstek om
alle emoties te kanaliseren en te recupereren, is
dan een prima tactiek.
Chokri Mahassine is de man die door Stevaert is
vooruitgestuurd om jong kiespubliek aan te trekken,
in de context van een vrolijke, hippe popcultuur,
met dat jaarlijks festival als uitsmijter. Meer
moest hij eigenlijk niet doen: blijven glunderen. Ik
vond het altijd al raar dat de man nooit eens uit
die lachkramp geraakte. Zoals de humor een vorm van
machtsvertoon kan zijn (de BV-cultuur van altijd
dezelfde mediagenieke, goedlachse lolbroeken in
allerhande kwis- en praatprogramma’s op TV), zo is
de massale melancholie, de obligate rouw, evenzeer
een politieke strategie om de kudde samen te houden.
We spreken dan over “collectieve verwerking” en
“samenhorigheid”. Ook Biza-minister Annemie
Turtelboom liet zich wat dat betreft niet onbetuigd.
Zij is ook de politica die nog niet zolang geleden
een uitval deed tegen elke vorm van politiek
radicalisme, waarmee dan speciaal het
Vlaams-nationalisme werd bedoeld.
Als politici de verbondenheid prediken, is het
opletten geblazen. In het weer kan men van toeval en
noodlot spreken, in de politiek anderzijds is niets
toevallig. En nu de Kleenex op is, mogen er
misschien weer eens onaangename waarheden naar boven
komen.
naschrift per 26/8/2011
De
reacties op mijn analyse bevestigen de overdosis aan
sentimentele tunnelvisie die deze zaak besmet. Er is
niets zo erg als een kind verliezen, mijn oprecht
medeleven met de ouders en nabestaanden, maar deze
nationale hysterie gaat over iets anders.
Ondertussen blijft het smakeloze smartlapcircus maar
doorgaan, nu weer met een Pukkelpop-herdenking die
weer uitdraait op een tranerige
pro-Chokri-manifestatie. In De Morgen konden we ook
nota nemen van zijn boezemvriendschap met Noël
Slangen, notoir verkoper van gebakken lucht. Zopas
verwijderde de heer Mahassine (tijdelijk) alle
SP.A-logo’s van zijn thuispagina.
Wellicht op aanraden van Slangen en onder invloed
van de discussie op deze webstek.
Uit platte commerciële overwegingen blijven de
Vlaamse media voluit meedrijven op de emo-politieke
blubber. Terwijl we nu juist nuchtere analyse nodig
hebben, vrij van alle politieke correctheid. Te
beginnen met de simpele vraag, waar er fouten
gemaakt zijn, hoe we eruit kunnen leren,- en
uiteraard: of zo’n massa-evenement qua veiligheid
nog wel verantwoord is. Massapsychologen en
klimatologen kunnen hier zeker een bijdrage leveren.
Zie ook mijn analyse rond de Love Parade in Duisburg
vorig jaar:
“Paniek
op de wei”
(*) NvdR 1 van Pierke, op de website van
Pukkelpop kan men inderdaad vaststellen
dat donderdag 18 augustus, na de
windhoos, het bericht werd gepubliceerd
dat
alles de volgende dag vanaf 11 uur
zou verder gaan. Pas vrijdag werd de
beslissing meegedeeld dat het festival
geannuleerd was:
donderdag 18-08-2011 De Pukkelpop
organisatie heeft beslist om alle shows
vanavond stop te zetten uit respect voor
de slachtoffers. We zullen vanavond het
terrein opruimen en weer veilig maken
zodat we morgen om 11uur opnieuw kunnen
beginnen.
Je kan op deze pagina je rouwbetoon
uiten voor de slachtoffers en gekwetsten
van deze zware storm.
vrijdag 19-08-2011 Pukkelpop is in diepe
rouw. We voelen erg mee met de families
en vrienden van de slachtoffers. Woorden
schieten te kort. We kunnen ons er dan
ook niet mee verzoenen om het festival
verder te laten plaatsvinden. Daarom
hebben wij besloten om Pukkelpop 2011
voor de rest van het weekend stop te
zetten. Wat hier gebeurd is is
uitzonderlijk en zeer onvoorspelbaar
geweest. We zijn heel erg ontroerd door
alle spontane hulp die onze
festivalgangers en wij mochten
ontvangen. Wij roepen alle Pukkelpoppers
op om op een serene manier terug naar
huis te keren. Er worden extra bussen en
treinen ingelegd om iedereen weer thuis
te brengen. Vele onder jullie zitten
ongetwijfeld met een hele hoop
praktische vragen, we verzoeken jullie
om deze te richten aan
info@pukkelpop.be
. We vragen aan iedereen om begrip op te
brengen voor deze uiterst moeilijke
beslissing.
NvdR
2: dit artikel werd eerder,
maandagvoormiddag 22 augustus,
gepubliceerd
op de website van
Johan Sanctorum, en kreeg
daar al meer dan 100 reacties. Ook na
de publicatie op
de metablog In Flanders Fields
volgden een negentigtal reacties. De
tekst roept dus ongewoon veel en
merkwaardig hevige reacties uit, waarvan
bijna de helft onder de benaming
'anoniem', en vaak waren dat de hevigste
scheldpartijen tegen Sanctorum of tegen
andere reactiebijdragen, zonder zinnige
eigen bijdrage. We gaan hetzelfde hier
niet nog eens overdoen. Reageren mag
onder de eigen naam, met redelijke
argumenten, zonder anderen te beledigen.
Bij twijfel wordt het opgegeven
mailadres eerst gecontacteerd om
bevestiging te krijgen dat de reactie
wel degelijk van de persoon komt die als
naam opgegeven wordt. Zoals bij alle
andere artikels worden scheldbijdragen
of niet ter zake doende reacties niet
gepubliceerd. Daarover wordt niet
gecorrespondeerd.
Ter info
een reactie van een 'johanna' op In
Flanders Fields:
"Hoe is het met ons middelbaar onderwijs
zo ver kunnen komen? Een tekst
analyseren, op zoek gaan naar de
essentie, de gelaagdheid van een tekst
onderkennen: in het gros van de reacties
hier geen spoor van te bespeuren!
Natuurlijk is deze tekst wat provocatief
gesteld, maar sarcasme en ironie zijn
stijlfiguren die echt wel toegelaten
zijn. Ik zou zelfs zeggen: het is de
plicht van een cultuurfilosoof om op
zere tenen te trappen en tegen gangbare
trends in te gaan. Wat peper en zout in
het debat graag! Wat was de essentie
ervan ook alweer? Dat de journalistiek
soms gevaarlijk in de richting van
sentimentaliteit aan het afglijden is (DS
van vorig weekend was er ver over!) en
dat er op zijn minst een verknoping met
de politiek te bespeuren valt. Kunnen we
het daar over hebben aub? We zitten hier
niet op een humo-forum, dacht ik. Oh ja,
ik was niet op Pukkelpop en ben niet zo
familiaal met de organisator dat ik hem
Chokri zou noemen."
pukkelpop scheldtirade
-
di, 30/08/2011 - 12:05 — Johan Sanctorum
In tegenstelling tot de scheldtirade op
Flanders Fields, hier dus windstilte. De
reden? De webbeheerder van Nieuw Pierke
stelde bepaalde regels ivm de identiteit
van de afzender en de kwaliteit van de
reactie. Ook op mijn eigen blog zijn de
reacties veel gematigder en diverser:
ook daar heb ik als beheerder namelijk
inzage in het IP-adres en identiteit van
de afzender. Wat blijkbaar de bedoeling
niet is. De stortvloed op Flanders
Fields kadert dus eerder in een
georchestreerde hetze, waarbij
niet-identificeerbare afzenders worden
ingezet in een soort haatcampagne. Ik
heb sterke vermoedens dat deze gestuurd
wordt vanuit de as Chokri Mahassine-Noël
Slangen-SP.A Hasselt, die ook heel de
opgeklopte rouwhysterie, inclusief
"stille mars", heeft opgezet om
Mahassine uit de wind te zetten. Ik heb
drie jaar bij Slangen gewerkt, ik ken
onderhand zijn methodes van
"perceptiesturing". Daar horen ook
discreditering en bekladding van
tegenstanders bij. Het debat verzandt
dan in oeverloos gescheld, wat de
bedoeling was: geen zinnig mens wil zich
er nog mee bemoeien. Jammer dat al die
brave Pukkelpoppers zo gewillig
meedansen in deze charade.
Chokri Mahassine
cummuleert -
wo, 31/08/2011 - 15:59 — Guillaume Plas
Deze keer ben ik akkoord met wat Johan
Sanctorum. schreef. Chokri Mahassine is
parlementslid. Wat mij vooral stoort is
dat al die parlementsleden cumuleren en
een taak van parlementslid beschouwen
als een "bijverdienste", maar dan een
belangrijke. Dit werd nog eens
aangetoond door het ontslag gegeven door
Sven Gatz. Iemand die in de privé-sector
zijn ontslag indient heeft zelfs geen
recht op werklozensteun. Hij heeft al
een "dikke andere post" gekregen en als
cadeau krijgt hij er 12 miljoen Bef bij
op de koop toe. Chokri Mahassine
organiseert grote concerten en besteedt
daar dus "onvermijdelijk veel tijd aan".
Dat wil zeggen dat zoals altijd het
mandaat van "parlementslid" niet veel
tijd vergt en om zich niet te vervelen
en nog bij te verdienen het dus beter is
allerlei cumuls te verrichten. De dikke
wedde van parlementslid is dus niet
genoeg. Met het organiseren van
concerten verdient hij niet alleen bij
maar heeft hij ook een gratis
publiciteit waarover geen enkel ander
parlementslid beschikt. Ik heb niet
kunnen nazien of hij te vinden was in de
lijst van de te verklaren mandaten in
het B.S, de tekst is niet meer
bereikbaar. Ik kon dus niet nazien of
hij nog andere mandaten erbij cumuleert,
tenzij hij behoort tot de 3OO politici
die geen verklaring deden van hun
cumuls. Als parlementslid mogen zijn
tijd besteden aan de organisatie van
belangrijke concerten vind is
persoonlijk schandalig. Dat bewijst dat
hij zijn mandaat van parlementslid
eigenlijk niet ernstig neemt en het als
een "bijverdienste" aanziet, zoniet zo
hij zich daaraan voltijds besteden, in
plaats van te cumuleren. Maar een
parlementslid heeft per jaar 4,5 maanden
vakantie, hij is dus bijna de helft van
het jaar vrij om te doen wat hij wil,
dus zijn cumuls gemakkelijk, men
verveelt zich niet en verdient veel bij.
Johan Sanctorum heeft dit aspect niet
bekeken, maar bijverdienen en dan nog
een enorme gratis publiciteit om
gemakkelijk herkozen te worden, dat was
hij in zijn commentaar vergeten.
25/08/2011
Kritiek op verheerlijkt en hedonistisch
Pukkelpop
van stad Hasselt
helemaal taboe na PP11-drama?
Freelance journalist 'Het
Nieuwsblad' ontslagen
na kritisch column over Pukkelpopdrama
Journalist Peter Dupont schreef in de
weekendeditie Limburg van Het Nieuwsblad
(20/08/2011) een column over het muziekfestival
Pukkelpop met als titel ‘Bezinning na PP11’.
In dat artikel had hij het over de storm die zorgde
voor een grote ravage. Volgens Peter Dupont was het
“als een adem Gods”. De journalist vond dat het een
“bezinningstijd was voor de organisatoren”. Ook
de schaal van het festival stelde Dupont in vraag.
Bovendien omschreef hij Pukkelpop als “het
grootste zuip, neuk- en drugsfest van België'.
Het commentaar
haalde de regionale editie van Het Nieuwsblad in
Limburg en verscheen ook op de website, maar werd
later offline gehaald. Na boze reacties op de
website van Het Nieuwsblad, Twitter en Facebook heeft de hoofdredacteur van Het Nieuwsblad,
Geert Dewaele, zijn
excuses
aangeboden voor het 'gedrocht' van een artikel en
werd Dupont ontslagen.
Bezinning na PP11
Pukkelpop. Het lijkt
alsof de duivel er ook speelt.
Verkrachting, zelfmoord en ongeluk
spaarden het festival de afgelopen jaren
niet. En gisteren op PP11, als een adem
Gods, vielen er vijf doden en meer
dan tien zwaargewonden. Bezinningstijd
voor de organisatoren, heet dat. En niet
alleen rond de pijnlijk dure tickets.
Ook de schaal van het festival kan in
vraag gesteld worden. Want hoe goed het
rampenplan zich ook ontvouwde, vraag is
of een zo grote concentratie mensen niet
altijd de schrikgodinnen wekt. En feit
is dat de organisatoren op dat moment
niet enkel verantwoordelijk zijn voor
zestigduizend bezoekers, maar ook
verantwoording moeten afleggen voor de
honderdduizenden mensen gelinkt aan hun
muziekfeest.
"Mensen die hun kinderen enkele
uren daarvoor zonder veel bezorgdheid
naar het grootste zuip-, neuk- en
drugsfest van België hadden laten gaan.
Een dierentuin voor predatoren, een
witwasfestival voor immoraliteit"
De storm die PP11 donderdagavond
insloot, had een bijna een bijbelse
dimensie en boorde zich diep in
mijn denken. Sodom en Gomorra leek het
wel. En zoutpilaren te over achteraf.
Rond de wei wemelde het van angstige
ouders. Mensen die hun kinderen enkele
uren daarvoor zonder veel bezorgdheid
naar het grootste zuip-, neuk- en
drugsfest van België hadden laten gaan.
Een
dierentuin voor predatoren, een
witwasfestival voor immoraliteit. Ook
hier moeten de organisatoren zich
dringend over bezinnen. Muziek moet geen
orgie zijn, maar een feest. Pret kan
zonder slikken.
Maar nog het meest zorgwekkende was het
besluit donderdagnacht om het festival
laten door te gaan. Op een moment dat
meer dan tienduizend mensen op Facebook
het tegendeel vroegen. Hoeveel doden is
Pukkelpop waard? Gelukkig was de druk
van festivalgangers, jongeren,
opiniemakers en muzikanten groot genoeg
om de beslissing te kelderen. De euro
moest de duimen leggen. Het was niet
Chokri's 'finest hour'.
Toch onthoud ik bovenal de bubbel van
verbijstering boven de PP-wei. En het
moment dat ze uiteenspatte. Toen
huilende ouders en kinderen elkaar in de
armen vielen. En vrienden elkaar
terugvonden. De 16-jarige tiener die
haar moeder vijf minuten lang vastpakte.
Onder het reuzenrad. De tranen vloeiden
als de regen.
In een reactie op Facebook verwijt Peter
Dupont de hypocriete houding van Het
Nieuwsblad.
Peter Dupont
Als erg losse medewerker - nauwelijks
nog twee teksten per maand - leverde ik
vrijdag op vraag van de redactie een
column in. zoals ik dat de afgelopen
jaren regelmatig gedaan heb voor NB. Tot
grote tevredenheid van die redactie.
Zout of zonder zout: het was zelden een
probleem. Laat die 25 euro bruto stukjes
maar komen.
Vroegere columns waren soms zelfs nog
meer een tikkel recht voor de raap. De
redactie, in casu de nieuwsmanager,
beslist steeds of ze de column
publiceert of niet. Zij is
eindverantwoordelijke, bewaakt de stem
van de krant. Vrijdag heeft de
redactie zonder een bedenking of vraag
de column
geplaatst. Fiat. Om daarna, toen het
mails en tweets begon te regenen, de
paraplu boven het hoofd van haar
medewerker dicht te vouwen. Staart
tussen de benen en damage control.
Over de manier waarop en het daarbij
gebruikte
vocabularium, daar wil ik het in een
andere context nog wel eens over hebben.
Maar als precedent en boodschap kan dit
tellen? Zoals ik te horen kreeg: de lezer
heeft altijd gelijk. Mailen en tweeten
maar de redactie plooit zich in alle
richtingen. wat moet je als
onafhankelijke medewerker met zo'n
schijnbewegingen. Het ene moment wordt
je expliciet gevraagd om de pen ultradun
te scherpen, het volgende moment ben je
barbertje en is de naam van de
nieuwsmanager haas. Dat is de kern van
deze zaak. Los van de inhoud van deze
column, een genre dat, zoals jullie
weten, verschillende stilistische
aanpakken toelaat.
Verbazingwekkend alvast is de vlotte
manier waarop zelfs collega-journalisten
vlotjes mee aan het huilen slaan na
lezing van deze column. Discussiëren,
argumenteren, van mening verschillen:
dat is de bedoeling van een column. Maar
huilen, veroordelen, vierendelen: que?
Ik heb het nog al gezegd: als alle
hoofden in dezelfde richting staan,
staat er elders altijd iemand garen te
spinnen. Draaien maar, dat hoofd.
“Ik
krijg nu de volle laag...”,
reageert Dupont ook in De Morgen. Hij denkt dat er andere argumenten
speelden dan kwaliteit.
“Het stuk is zaterdag zonder discussie
geplaatst en heeft ook meer dan 24 uur
op de site gestaan. Pas toen de
hoofdredactie merkte hoeveel negatieve
reacties het stuk vooral op diverse
sociale media losmaakte, is er
ingegrepen. In plaats van het vrije woord te
verdedigen, hebben ze de volle
verantwoordelijkheid bij de medewerker
gelegd. Met als gevolg dat ik nu, in
mijn eentje, de volle laag mag krijgen.”
Het verbaasde Dupont verder niet echt
dat er vol afschuw werd gereageerd op
zijn column. “Wat ik schreef gaat in
tegen het consensusdenken. De goegemeente
is het erover eens dat er bij de organisatie van
Pukkelpop geen fouten zijn gemaakt, dat het festival
onschuldig vertier is voor onze jeugd, en dat het
festival moet blijven bestaan zoals het is. Ik
heb daar een paar kanttekeningen bij geplaatst.Als journalist ben ik verschillende
keren op Pukkelpop en andere
vergelijkbare festivals geweest. Het
zijn feesten van
ongebreideld hedonisme, waar
veel, naar mijn mening te veel volk
rondloopt. Of Pukkelpop ook echt een festival is
van ‘de’ Vlaamse jeugd betwijfel ik. Er
zijn ook heel veel jongeren die de
onbetamelijk dure tickets niet kunnen
betalen. En er zijn er ook die er niet
naartoe gaan vanwege dat hedonisme.
Veel allochtone meisjes ben ik er
bijvoorbeeld nog niet tegengekomen.”
Het
Pukkelpop-drama
nog eens bekeken
bron: blog
Luc Vanheerentals - 3/09/2011
Zonder
schuldigen aan te wijzen blijf ik mij vragen stellen over
het feit dat er in de periode net voor de fatale
gebeurtenissen op Pukkelpop blijkbaar niemand de
organisatoren informeerde dat er een bijzonder zware storm
op komst was. De storm bereikte enkele minuten na 18 uur
de Pukkelpop-weide maar deze had kort daarvoor in delen van
Vlaams-Brabant en in Limburg reeds zware verwoestingen
aangericht.
In het Leuvense Meerdaalwoud bijvoorbeeld werden rond 17 uur
30 tientallen zware bomen ontworteld. Grote delen van het
bos bleven daarna dagenlang gesloten om de gevolgen van deze
verwoesting op te ruimen. Een kwartier later werden in het
Hageland en Zuid-Limburg duizenden fruitbomen ontworteld. De
fruittelers spreken van een zelden geziene stormkracht die
op enkele minuten tijd een ongelooflijke ravage aanrichtte.
Als in de VS een orkaan losbarst wordt de evolutie ervan van
minuut tot minuut gevolgd en wordt iedereen gewaarschuwd wat
hem de komende uren te wachten staat. Als er in onze
contreien een overstroming dreigt staan sinds kort
overstromingvoorspellers klaar om eenieder via de betrokken
website te waarschuwen voor nakende wateroverlast. Waarom
was zulks niet mogelijk bij deze zeer zware storm die zich
via het Leuvense, het Hageland, Zuid-Limburg… bewoog in de
richting van een weide waarop zich meer dan 60.000 mensen
bevonden?
Waarom was een waarschuwing
voor deze zeer zware storm die zich via het
Leuvense, het Hageland, Zuid-Limburg… bewoog in
de richting van een weide waarop zich meer dan
60.000 mensen bevonden, niet mogelijk?
De KMI had
vanzelfsprekend al daags voordien gewaarschuwd voor het
nakend natuurgeweld. Was er in weerstations of andere
betrokken diensten die donderdagavond echter echt niemand
die in de mot had wat er aan het gebeuren was en de reflex
had om de betrokken organisatoren of veiligheidsdiensten te
verwittigen dat er iets dramatisch op komst was? Wat moet er
gebeuren opdat dit in de toekomst wel het geval zal zijn?
Tegen de vernieling die dergelijke storm met tijdelijke
constructies aanricht staat elke festivalorganisator
natuurlijk compleet machteloos. Mits de nodige informatie
hadden de Pukkelpop-organisatoren kort voor de storm
misschien toch nog enkele maatregelen kunnen nemen, al ben
ik er mij van bewust dat paniekzaaierij ook dramatische
gevolgen had kunnen hebben.
Uit
lezersbrieven blijkt dat enkele festivalgangers
kort voordien door familieleden gewaarschuwd
werden. Waarom konden ook de
Pukkelpop-organisatoren
dat niet?
Hoe men
zulks op het terrein moet aanpakken is dan ook een zaak voor
specialisten in rampenpreventie. Men had die fatale
donderdag bijvoorbeeld rond 17h45 alle muziek op het
festival kunnen stilleggen en allen adviseren zich best niet
in de buurt van tenten, kraampjes, bomen, podia… op te
houden. Uit lezersbrieven blijkt dat enkele festivalgangers
kort voordien door familieleden gewaarschuwd werden. Waarom
konden ook de Pukkelpop-organisatoren dat niet? Als er iets
waarover deze ramp moet doen nadenken laat het dan dit zijn!
“Ik sta links
ja….voor de camping… Nee Arne, ge komt eerst naar
hier en dan zullen we er nog wel over spreken!!”
Tafereel: ongerust bellende vader naar 16 jarige
pukkelpopzoon op het zompige modderveld dat toch nog
camping heet. In de nacht na de fatale onweersbui
boven Hasselt wemelt het van de ouders die proberen
via het mobiele netwerk te bellen. Het
festivalterrein ligt er verwaaid en verlaten bij, de
ettelijke voetbalvelden grote kampeerwei staat
haring aan haring gevuld met zeiknat geregende en
deels kapot gewaaide kampeertentjes. Schaars
verlicht door schijnwerpers, half verdronken in de
modder die tot de kuiten van de verslaggever
kruipt. Zo gaan tienduizenden jongeren de nacht in.
Wie de voorbije dagen deze en andere taferelen
bekeek, kan zich verbazen over het bericht van
het Belgische Openbaar Ministerie. De
Pukkelpop-organisatie is niet nalatig geweest zo
blijkt uit voorlopig onderzoek. Wellicht een
voorbarig uitgangspunt?
Voorkomen van paniek
Aanvankelijk is er terecht aandacht voor
slachtoffers, gewonden en het voorkomen van paniek.
Dat is gelukt: donderdagnacht was de situatie -los
van de verkeerschaos- redelijk rustig. De meeste
bezoekers denken dat de volgende ochtend de
Pukkelpop moedig hervat zal worden. De burgemeester
zou zelfs verzocht hebben om alvast weer wat muziek
aan te zetten…
Maar tegen de nacht lijkt het er wel op dat de
grote groep van 10.000den festivalgangers zelf hun
boontjes moeten doppen. Geen facebook- of
twitterbericht, geen lichtkrant, of infostand of
omroepbericht. Na middernacht ging het opnieuw
licht onweren en stevig regenen. Het waren
omwonenden die onderdak, douche en internet leverden.
Zwart plastic
De volgende dag is het festivalterrein beter
zichtbaar- althans voor even. De Pukkelpop-crew is druk
in de weer met zwart plastic om zowel de tenten als ook de kampeervlakte aan het zicht te
ontrekken. Slecht voor de PR, dat beeld van een
verfomfaaid festivalterrein en een kampeerwei die
meer weg heeft van een vuilnishoop. Na de
mager te noemen persconferentie een kort rondje over
het terrein, bewaking voorkomt dat de pers het
zwaarst getroffen deel bezoekt.
Wie toch over de afscherming kijkt, ziet een mikado
van steigerbuizen, tentpalen en trussen. Ertussen
liggen geluidsboxen, spots, elektriciteitskabels,
videoschermen, en dikke boomtakken. De vele tenten
en podia die overeind bleven, vertonen ook sporen
van het natuurgeweld. Ook zijn er torens van
steigers die bovenin vol hangen met geluids- en
lichtapparatuur. Sponsorborden, lichtkranten, eet-
en drinkkramen, koelinstallaties. Toch kunnen
leveranciers en eigenaren hun spullen al komen
afbreken. Klaarblijkelijk is nader onderzoek op
het enorme evenemententerrein al afgerond. Bij
de kassa de mededeling dat later beslist wordt over het
terugnemen van kaartjes. De organsiatiekeet houdt de
luiken aan de straatkant zorgvuldig gesloten.
Kampeerders zoeken na het definitief opschorten van
de feestelijkheden hun spullen bijeen. De wegberm is
bezaaid met plastic, blikjes, schoenen en
tentartikelen. De kritiek op Pukkelpop neemt toe: er
blijken tentjes leeggeroofd. Er is op het
terrein nooit gewaarschuwd voor zwaar weer ondanks
code oranje bij de weervoorspellers.
‘Liegen over motief’
Twee Ierse meisjes mogen uiteindelijk hun locker
leeg halen achter de hekwerken. “Ze liegen over
het motief om het festival te stoppen. Dat is
niet omwille van de slachtoffers, maar het hele
terrein is onbegaanbaar, het zou dagen kosten om het
in orde te brengen”.
"Ze
liegen over het motief om het festival
te stoppen. Dat is niet omwille van de
slachtoffers..."
Ze verbazen zich over de
informatievoorziening. “Een twitterbericht van 140 tekens met
praktische info heb je zo gemaakt en iedereen hier
is verbonden met internet”. Ze moeten meteen al
geweten hebben dat het feest niet door kon gaan maar
lieten duizenden jongeren onnodig een nacht voort
ploeteren op de kapot gewaaide camping, zo menen
ze.
Dat kan tactisch zijn geweest: wie ineens 60.000
mensen gaat vertellen dat het kaartje van dik 160
euro exclusief drankbonnen dit jaar geen zang en
dans oplevert,
krijgt te maken met een teleurgestelde menigte die
de omvang heeft van een middelgrote gemeente.
Een
Exodus over een simpele provinciale twee keer twee- baans tussen Hasselt en Houthalen. Want daar ligt
het onlangs door de gemeente aangekochte en
opgeknapte feestveld. Of wilde Pukkelpop
aanvankelijk geen heibel met gecontracteerde bands,
sponsors en horecaondernemers en toch afgeslankt
voort?
Elektrisch gerief
De festivalganger van nu verwacht voor de betaalde
tickets tegenwoordig topacts voorzien van magistraal
beeld, geluid en video. Met spectaculaire acts op de
podia en voldoende drank, snacks en zelf
meegebrachte stimulerende middelen. Toch kun je
na Pukkelpop de vraag stellen of er geen grens is
aan wat voor stellages vol elektrisch gerief je op
een open terrein kunt neerzetten. Het weer laat zich
zelden via het draaiboek inschatten. De oudste tip
bij onweer is dat je niet onder een boom moet gaan
staan, maar wat moest er wel gebeuren bij Pukkelpop?
Het Belgische Openbaar Ministerie gaat er
naturalistisch mee om: de mens is overgeleverd aan
de omstandigheden der natuur, wat daar uit voortkomt
lijkt een lotsbestemming. Benieuwd of de
(letsel)schadeverzekeraars er ook zo over denken…
Pukkelpop gaat
toch niet door
bron:
De Volkskrant -
19/08/2011 - 06:05 uur
Het
muziekfestival Pukkelpop gaat vandaag toch niet
door. Dat heeft de organisatie laten weten via de
website van het evenement. Pukkelpop meldde eerder
vannacht dat het wel door zou gaan en de organisatie
sprak toen nog van 'een nieuwe start' na het
noodweer dat gisteren zeker vier levens eiste.
De Britse formatie Morning
Parade, die als eerste op het hoofdpodium zou staan,
had al laten weten niet te zullen spelen.
Storm
Rukwinden, wolkbreuken en onweer trokken gisteren
aan het begin van de avond over het festivalterrein
bij Hasselt, in Belgisch Limburg. Hele tenten
waaiden om en bedolven de vele festivalgangers die
erin schuilden. Bomen vielen om en het terrein kwam
volledig blank te staan. Er vielen twee doden op het
festivalterrein en een op de naastgelegen camping.
Het festival werd onmiddellijk stilgelegd. Afgelopen
nacht overleed een vierde persoon in het ziekenhuis.
PUKKELPOP SLECHTS STOPGEZET
NADAT ARTIESTEN WEIGERDEN
VERDER OP TE TREDEN bron:
Satirisch weekblad
't
Scheldt -
20/08/2011 - cartoon Manten
Pukkelpop : Doorgaan!
Niet dus!
Een hevige storm trekt een spoor van
vernieling over de Pukkelpopweide. De balans is
zwaar: vijf doden, een tiental zwaargewonden, enkele
nog steeds zeer kritiek en nog meer dan 100
lichtgewonden.
Dat laatste cijfer is trouwens erg relatief. Er zijn
er nog honderden die gewoon naar huis gegaan zijn,
zelf een pleister gekleefd hebben en de dag erop
naar de huisdokter gingen. Zo verzamelden we in onze
omgeving tientallen getuigenissen. En dan hebben we
het nog niet eens over de krassen op de ziel van de
vele festivalgangers. Want hoeveel vijftienjarigen
hebben dingen gezien die ze niet op hun leeftijd
horen te zien?
"Geen probleem, we gaan door", leek Chokri te
denken. Want bij de
eerste persconferentie waar
partijgenoot Hilde Claes, toevallig burgmeester van
Hasselt, tevens huisbaas van één van de
pukkelpopweiden, met de daver op het lijf de eerste
doden bekend maakte, ging hij al snel over tot de
orde van de dag. "We gaan de hele nacht
doorwerken om zoveel mogelijk podia terug in orde te
krijgen."
Met doden op zijn festival heeft de sp.a-politicus -
die op zijn politieke webstek www.chokri.be het
alleen maar heeft over zijn muziekfestival, wat moet
een Vlaams Parlementslid anders doen? - de nodige
ervaring. De geluidstechnicus die in 2010 het leven
liet na een hartaanval werd discreet afgevoerd. De
blonde zanger die datzelfde jaar van de lichttoren
sprong onderging eveneens hetzelfde lot. Afgevoerd
terwijl de show verder liep...
Hoe is het noodweer onstaan tijdens Pukkelpop?
De bui boven Hasselt laat tussen 18.05 en 18.20 een
sterke boogvorm zien, in meteorologische termen een
bow-echo. Dit ontstaat bij een zeer sterke bui daar
waar 'inflow' en 'outflow' (lucht de bui in en lucht
de bui uit) het dichtst bij elkaar komen. In het
geval van de bui op Pukkelpop gebeurde dit precies
in het midden onderin (zie radarbeeld). Dat is de
locatie met de meest zware windstoten.
Dat er veel wind op een aantal kilometer stond
zorgde ervoor dat dit fenomeen zeer sterk uitpakte.
Een wind die van achteren op een aantal km hoogte in
de bui blaast noemen we met een engelse term: rear
inflow jet. Daar waar hij de outflow (neerslag van
de bui) tegenkomt gaat deze jet geforceerd naar
beneden en veroorzaakt veel wind en windstoten aan
de grond.
In het kort: Over het Pukkelpopterrein trok gisteren
de zwaarste bui van de dag en die bui was op dat
moment precies op zijn/haar hoogtepunt.
www.weeeronline.nl
Het
Belgische weerinstituut KMI heeft gistermorgen een
waarschuwing afgegeven voor het noodweer dat later
op de dag voor de ramp op het popfestival Pukkelpop
in Hasselt zou zorgen. Volgens woordvoerster Rosiane
Verheyden van het KMI is een 'oranje' weeralarm
afgekondigd, de op een na zwaarste categorie.
Dat betekent dat
zware neerslag en hevige rukwinden konden worden
verwacht in het midden en oosten van het land. Zij
zegt dan ook verbaasd te zijn dat de organisatoren
hebben verklaard dat het noodweer als een totale
verrassing is gekomen. Pukkelpop-organisator Chokri
Mahassine zei vrijdag geen informatie te hebben
gehad dat dergelijk noodweer op komst was.
Dat kan heel lokaal zijn
Verheyden zegt wel dat nooit op voorhand precies is
aan te geven waar het noodweer het hevigst zal zijn.
'Dat kan heel lokaal zijn. Dat is ook op onze
radarbeelden te zien. Ons meetstation niet ver daar
vandaan gaf zelfs lage windsnelheden aan.'
Het noodweer voltrok zich zo snel boven Hasselt, dat
er geen tijd meer was om een 'rood' weeralarm af te
geven. Ook in de buurt van Brussel en Leuven waren
neerslag, onweer en rukwinden hevig, en was er veel
wateroverlast.
Botsende luchtstromingen
Het onweer in de vooravond boven Limburg was volgens
het KMI veel sterker dan eerder op de dag elders boven
België. De harde windstoten waren het gevolg
van twee luchtstromingen die uit verschillende
richtingen op elkaar botsten. De zwaarste windstoten
hadden een snelheid van 83 kilometer per uur, maar
zeer plaatselijk kan dat korte tijd meer geweest
zijn.
Volgens de Nederlandse website weeronline.nl was
sprake van een samenloop van omstandigheden: over
Pukkelpop trok de zwaarste bui van de dag en die was
net op dat moment precies op zijn hoogtepunt.
(ANP/Redactie)
'Hebben de
Belgische weerkundigen het noodweer goed voorspeld?
De organisatie van Pukkelpop zegt dat
er geen informatie was dat er noodweer aankwam.
Weerman Erwin Kroll vertelt.
"KMI wist dat storm over
Pukkelpop zou trekken" bron:
vandaag.be -
29/09/2011
"We wisten dat
Hasselt het zwaar te verduren zou krijgen en hadden
zelfs Oostenrijkse studenten naar daar gestuurd om
foto's te nemen van de storm. De tragedie is dat de
Pukkelpop-organisatie geen contact had met ons." Dat
is Luc Trullemans' pijnlijke evaluatie van de
dramatische gebeurtenissen van 18 augustus.
De weerman van RTL
en hoofdweerman bij het KMI zegt in een interview
met Paris Match dat het noodweer aangekondigd was,
maar dat het moeilijk te voorspellen is waar zo een
storm dan zal toeslaan. Dat Hasselt in het oog van
de storm zou komen te liggen, was wel grenzend aan
de waarschijnlijkheid.
Contract
"Maar de organisator van Pukkelpop (Chokri
Mahassine, nvdr.) nam geen contact op met ons",
vertelt Trullemans. "Wij hebben een contract met
verschillende festivals om het weer in de gaten te
houden tijdens het festival. Pukkelpop had daarvoor
geen contract met ons, ze deden een beroep op een
eigen meteorologische dienst.'
fragment persconferentie 19/08/2011
Dit staat
in schril contrast met wat
brandweercommandant Bert Swijsen verklaarde tijdens
een persconferentie na de ramp. "Er was een
permanent contact tussen de organisatie", aldus
Swijsen letterlijk op de persconferentie daags na de
ramp. (zie fragment hiernaast op tijdstip 7:40 of
zie
volledige persconferenties
hierboven
"We hadden de
locatie van de storm nochtans goed voorspeld.
Maar omdat Pukkelpop geen klant is maakten we ons
geen grote zorgen. Het was niet aan ons om de
organisatie te contacteren, we hadden trouwens de
contactgegevens niet. We kunnen jammer genoeg niet
naar iedereen in België telefoneren als er een
onweer op komst is", aldus de weerman.
Bij de ramp op Pukkelpop vielen vijf dodelijke
slachtoffers te betreuren. Meer dan honderd
festivalgangers raakten gewond.
Luc
Trullemans, hoofdweerkundige van het KMI:
"WIJ WISTEN DAT ER GEVAAR WAS. MAAR DE ORGANISATIE VAN PUKKELPOP
HEEFT ONS NOOIT IETS GEVRAAGD"
"Wij
wisten dat er gevaar was",
zegt Luc Trullemans, de hoofdweerman van het KMI. "Maar de organisatie van
Pukkelpop heeft ons nooit iets gevraagd."
"Ik blijf er natuurlijk achter
staan dat wij NOOIT gecontacteerd geweest zijn door
de organisatie van Pukkelpop. En indien deze mensen
ons zouden gecontacteerd hebben, zouden wij één
uur tot anderhalf uur ervoor toch kunnen verwittigd
hebben dat er iets gevaarlijks op komst was in de
streek.
De voorspeller van dienst wist
zelfs niet dat Pukkelpop op die avond plaats had.
Hij wist het zelfs nog niet. Men is niet verplicht
om te weten dat Pukkelpop dat weekend plaats heeft.
Wij kunnen niet van alle feestelijkheden en
festivals op de hoogte zijn."
Trullemans zegt ook nog dat ze bij het KMI niet blij
zijn met zijn uitspraken, maar dat hij er de volle
honderd procent achter blijft staan...
De organisatie van Pukkelpop wilde niet voor de
camera reageren maar zegt verbaasd te zijn over de
uitspraken.
Pukkelpop wist te weinig
over weer FESTIVAL GEBRUIKTE NIET
ALLE INFO KMI
bron:
De Standaard
- 30/09/2011 - Nikolas
Vanhecke
BRUSSEL -
Het KMI had voorspeld dat het in Limburg hevig zou
hagelen en waaien tijdens de vooravond van 18 augustus.
Informatie die de organisatie van Pukkelpop nooit opvroeg.
Op kaarten die het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI)
op de dag van de ramp maakte, is te zien hoe boven centraal
Limburg hevige rukwinden en hagel werden voorspeld. De
organisatie van Pukkelpop heeft die kaarten nooit gezien
omdat ze op 18 augustus niet rechtstreeks in verbinding
stond met de weersvoorspellers van het KMI.
Om zicht te krijgen op het weer maakte de organisatie van
Pukkelpop gebruik van MyMeteo. Dat is een betalende site van
het KMI waar elke particulier de waarnemingen van de
neerslagradar kan bekijken. Het systeem is hetzelfde als de
gratis online Buienradar, die zich baseert op input van het
KMI. 'Wij hebben niemand van de weerdienst rechtstreeks
gecontacteerd omdat we het weer voortdurend in de gaten
hielden via dat meteo-abonnement', zegt
Pukkelpop-woordvoerster Katrien Goossens. Kiewit baseerde
zich de hele tijd op een neerslagradar die alleen sluitende
informatie geeft over het weer op het moment zelf. 'Je
ziet er hetzelfde op als wanneer je naar buiten zou kijken',
zegt KMI-weersvoorspeller David Dehenauw. 'Die radar
volstaat niet om conclusies te trekken over de
weersevolutie, zeker niet voor de organisatie van om het
even welk festival.'
Het KMI had intern een aantal voorspellingen gemaakt over
het weer op die achttiende augustus. Het weeralarm kreeg die
dag code 'oranje': plaatselijk felle onweders met
wateroverlast, hagel en felle rukwinden. Die voorspelling
was ook terug te vinden op de KMI-site. Na de ramp zei
festivalorganisator Chokri Mahassine dat het onweer werd
aangekondigd als een zoals er zoveel zijn.
'De oranje code staat bij ons allesbehalve voor een
klassiek onweer', zegt Dehenauw. 'Wij hebben op alle
mogelijke manieren gewaarschuwd voor uitzonderlijke
weersomstandigheden.'
Die waarschuwingen golden wel voor de hele provincie
Limburg. Niemand kon voorspellen dat het onweer vlak boven
de festivalweide zo catastrofaal zou zijn, deels omdat er
een plotse botsing van twee luchtlagen was. Daardoor begon
het tegelijk hevig te waaien en te hagelen.
Erkend als ramp
Het KMI had wel alle indicatoren voor een hevig onweer in de
regio bij zich. In principe volstond een telefoontje naar
de dienst om deskundige en vrij nauwkeurige voorspellingen
te krijgen. Op basis daarvan kon de festivalorganisatie
beslissen of het nodig was om het terrein te evacueren,
met alle risico's van dien.
De organisatie van het festival wilde gisteren niet zeggen
of ze nog andere bronnen dan MyMeteo gebruikte. 'Momenteel
zijn we bezig met de afronding van een aantal dossiers',
zegt Katrien Goossens. 'Over het weer willen we niet meer
communiceren.'
Sinds de ramp in Kiewit merkt het KMI wel dat verschillende
festivalorganisatoren zich grondig laten informeren over het
weer.
Vijf mensen kwamen om het leven op Pukkelpop, tientallen
anderen raakten gewond. De ministerraad erkende het noodweer
officieel als ramp, wat betekent dat de materiële schade
wordt vergoed door het Rampenfonds. De schade wordt geschat
op bijna tachtig miljoen euro.
Al 3 festivals dit jaar ten
prooi aan hevige weersomstandigheden
Pukkelpop is niet
het eerste festival dat deze zomer krijgt af te
rekenen met heftige en dodelijke
weersomstandig-heden.
Op 17/08/2011 kwam het podium op het Bluesfest in de
Canadese hoofdstad Ottawa naar beneden. Door een
onweder stuitte het hele podium in elkaar
waardoor verschillende concertgangers gekneld kwamen
te zitten onder de brokstukken. Ben Gibbard,
zanger van de band Death Cab For Cutie
twitterde toen volgende reactie: "It was a miracle
no one was killed today when the stage collapsed.
Gear can be replaced, people can't."
Een minder goede afloop kende de jaarmarkt in de
Amerikaanse staat Indiana op 14/08/2011. Daar
stierven vijf mensen nadat hevige rukwinden een deel
van de podiumstellage naar beneden trokken.
Onderzoekers moeten nog uitmaken of er structurele
problemen met de podiumopstelling waren en of de
organisatoren wel snel genoeg optraden, en of ze
voldoende rekening hielden met de waarschuwing voor
onweders die drie uur voor aanvang werd
uitgevaardigd.
Een week eerder ging op 7/08/2011 ook de lichtbalk
van de Brady District Block Party in Tulsa, in de
Amerikaanse staat Oklahoma, tegen de vlakte door
wind en regen. Het podium werd meteen ontruimd maar
dat kon niet verhinderen dat de ineenstorting de
uitrusting van de groep ter waarde van zo'n half
miljoen euro vernielde. Coyne's reactie op Twitter
spreekt voor zich: "FUCK!!!! Wind and rain destroyed
the stage !!!!!"
In al deze gevallen werden de optredens afgelast.
Weermannen
spreken...
bron: HBVL -
3/09/2011
"Het was een onweer zoals
er elk jaar wel een aantal zijn", zegt Eddy De Mey.
"Alleen ware de gevolgen in dit geval heel tragisch. Als je
zoiets meemaakt op je terras, dan ga je naar binnen en
gebeurt er niets. Maar op een festival met 60.000 bezoekers
is zoiets niet mogelijk. Met alle gevolgen vandien."
"Op Pukkelpop werden een aantal bomen losgerukt", zegt
Frank De Boosere. "Maar er zijn in ons land al onweders
geweest waarbij volledige huizen instortten. Wat ik maar wil
zeggen: wat er gebeurd is op Pukkelpop, is vreselijk. Maar
dit soort van gebeurtenissen zijn niet zeldzaam. En het is
niet zo dat ze nu meer voorkomen dan vroeger." Frank Dubocage volgt hierin zijn collega. "Ook in de
toekomst zullen dit soort van uitbarstingen nog voorkomen.
Maar laat ons hopen dat deze zullen plaatsvinden in een open
weiland, of in een leegstaand bos. Dan zal er geen haan naar
kraaien." David Dehenauw is voorstander van een
'zomeractieplan' om in de toekomst soortgelijke dramatische
gebeurtenissen zo goed mogelijk in de kiem te smoren. "Het
is onmogelijk om te voorspellen hoe laat en op welke wei dat
zo'n onweer kan toeslaan. Maar een uur voordien wisten we
wel dat Limburg zou getroffen worden en bovendien hadden we
reeds uren voordien alarm geslagen bij publiek en overheid
voor het centrum en het oosten van het land. Kort vooraf
geeft het KMI al gedetailleerde en regionale waarschuwingen
op haar website, maar er moet bekeken worden of die niet
beter gecommuniceerd kunnen worden naar lokale hulpdiensten
en plaatselijke overheden, bijvoorbeeld via het federaal
crisiscentrum. Om te evacueren is het op zo'n moment te
laat. Maar als organisatoren op hun beurt een aantal
waarschuwingen geven -dat bijvoorbeeld festivalgangers niet
onder de bomen mogen gaan staan of in tenten vluchten bij
kans op felle rukwinden- kan heel wat ellende voorkomen
worden."
Bram Nelissen
was donderdag aan het werk op Pukkelpop. Zijn taak
bestond erin de festivalgangers veilig de straat
over te helpen steken van de camping naar het
festival en omgekeerd. Hij klaagt over een
gebrekkige communicatie tussen de organisatie en de
verschillende ordediensten op het terrein.
'Na de feiten (het
onweer) leek het mij logisch dat we ingeschakeld
zouden worden in het verzekeren van de doorkomst van
brandweer, politie, ambulances, enzovoort', vertelt
Bram.
'Er was echter geen communicatie naar ons toe
gedurende de periode van 18u30 tot 23u. Met ons
bedoel ik zowel de seingevers maar ook de aanwezige
security en politie. Niemand wist wat er gedaan
moest worden, de politie wachtte op beslissingen van
officieren maar deze bleven uit.'
"Tussen
18u30 en 23u was er geen enkele
communicatie vanuit de organisatie naar
politie, security of sein-gevers. Niemand
wist wat er
gedaan moest worden."
'De
plaats waar wij ons bevonden, aan de ingang, was
nochtans cruciaal, aangezien daar alle mensen naar
buiten moesten.
We
konden de festivalgangers dan ook niet helpen met de
meest logische vragen zoals: waar moeten we naartoe?
Waar moeten we staan? Ik voel me niet goed, waar
moet ik naartoe? Ik ben iemand kwijt? We wisten
ook niet of de mensen überhaupt van de wei af
moesten blijven of niet. In heel deze tijd is
niemand van de organisatie daar ter plekke geweest,
laat staan dat er evacuatieprocedures werden
opgestart. Er heerste totale chaos bij de
hulpdiensten bij het opvangen van het grote
publiek.'
'We hebben dan in samenspraak met aanwezige politie
en security, zelf initiatief genomen om mensen door
te verwijzen, zonder zekerheid of men verderop met
hetzelfde bezig was. Ik heb dan maar geprobeerd
tussen alle hulpverleners om een soort
mond-aan-mondcommunicatie op gang te brengen.'
"Beste
festivalgangers, we zijn het niet eens
met de politie, het festival is zeker
nog niet afgelopen, de organisatie heeft
dat nooit gezegd."
'Frappant om 'de organisatie' dan rond 22 uur dan
wel ineens te horen met een megafoon: 'Beste
festivalgangers, we zijn het niet eens met de
politie, het festival is zeker nog niet afgelopen,
de organisatie heeft dit nooit gezegd, blijf gerust
hier'. Ik kan me dus volledig terugvinden in de
woorden van de ontredderde festivalgangers die zich
aan hun lot overgelaten voelden.'
Agressieve
dieven halen
verlaten tenten leeg
bron:
Het Nieuwsblad -
20/08/2011 03:00 uur
(ppn, els, vrs, wak) - foto Reuters
HASSELT -
Donderdagnacht haalden festivalgangers de tenten van
hun vertrokken buren leeg. Zelfs zij die
achterbleven om de spullen te bewaken waren niet
opgewassen tegen de dievenbende.
Meerdere
jongeren zagen donderdagavond dieven van tent tot
tent gaan. Ze namen alles mee wat ze konden vinden:
radio's, cd-spelers, kleding, eten en drank.
Veel achtergeblevenen moesten hun tent bewaken en
zelfs beschermen tegen de bende. Onder hen
Michiel en Steffen Rassart. Met een groep van een
twintigtal jongeren uit Gingelom waren ze naar
Kiewit gekomen. Na de rampzalige storm hadden ze
vóór hun vertrek in hun tent valiezen met wat
spullen achtergelaten. Een van hen besloot om als
bewaker bij de tenten achter te blijven, maar hij
kreeg af te rekenen met de plunderaars.
'De politie van Hasselt kon het bericht
niet bevestigen t.g.o. de Belgische omroep
VTM. Er zouden geen aangifte zijn
binnengekomen'
(bron:
RTLnieuws.nl
- 20/08/201)
‘Onze tent werd
stukgescheurd en de bewaker moest onze bezittingen
hardhandig verdedigen', zegt de zwaar aangeslagen
Michiel. ‘De dieven gingen aan de haal met onze
merkkledij en veel waardevolle spullen. We
verlieten de camping omdat we ons niet veilig
voeldenen werden lastiggevallen. We
konden toen nauwelijks ordediensten bespeuren.
Op andere plaatsen ontstonden intussen hevige
vechtpartijen.'
‘Ik zag mensen rondlopen en zoeken in de tenten',
zegt ook Evert (23). ‘Een buitenlander vroeg of er
iemand in de tent naast mij zat. It looks good, zei
hij. Ik zei: Je hebt ze niet meer nodig, het
festival is gedaan. Voor de volgende keer, zei
hij, en begon ze af te breken. Bij mij is er
gelukkig niets gestolen.'
Het nieuws van de plunderaars verspreidde zich als
een lopend vuurtje. ‘Ik hoorde van de dievenbende',
zegt de 16-jarige Alexander Hensels uit Kasterlee.
Samen met zijn zus Elina was hij op Pukkelpop. Voor
hem de allereerste keer. ‘En dan maak je zoiets mee.
Iedereen was zwaar aangeslagen van de ramp en later
op de camping hoor je dat andere jongeren van de
miserie gebruik maken om op rooftocht te trekken.
Ik heb de hele nacht postgevat bij mijn tent.'
Zus Elina (19) vult aan: ‘Dat ze Pukkelpop hebben
afgelast, vind ik doodnormaal. Het was zwaar voor
iedereen. Het hoeragevoel is weg. Feesten lukt niet
meer.'
In
vergelijking met wat in andere landen gebeurt, wordt
de infrastructuur op festivals in ons land minder
gecontroleerd. Dat zegt Tom Bilsen, operations
director bij podiumbouwer Stageco en voorzitter van
de sectororganisatie Belgian Event Supplier
Association (BESA). Festivals zijn door de
incidenten op Pukkelpop wel plots wakker geschud,
merkt hij op.
"In andere landen zoals Nederland zijn er meer en
systematische controles", zegt Bilsen, die met BESA
vragende partij is voor meer controles door de
overheid. Of de ramp op het festivalterrein van
Pukkelpop vermeden kon worden, daar wil Bilsen zich
niet over uitspreken. Stageco zegt zelf strenge
Duitse normen toe te passen.
Keuringsbureau
"In Duitsland en Engeland kijken officiële
instanties veel nauwer toe", klinkt het ook. "Daar
komt een keuringsbureau ter plaatse en worden
berekeningen gemaakt." Volgens Bilsen laten heel wat
festivals in ons land zelf een keuring uitvoeren. Of
dat bij Pukkelpop ook het geval was, weet hij niet.
De podia en andere structuren op het festivalterrein
in Kiewit worden door verschillende firma's gebouwd.
Stageco plaatste onder meer het hoofdpodium. "Alles
wat wij bouwden, lijkt overeind gebleven", klinkt
het.
"Prijsdruk speelt een rol"
Bilsen wijst op de ervaring van Stageco in de jonge
sector. "Kleine firma's zoeken hun weg en leren de
normen maar gaandeweg kennen. Bovendien speelt ook
de prijsdruk een rol", zegt hij.
Verschillende festivals die de komende dagen
plaatsvinden, informeerden na de ramp in Kiewit bij
de podiumbouwer naar gegevens over de installaties.
"Spijtig genoeg worden ze nu pas wakker geschud",
zegt Bilsen daarover.
Tijdens de persconferentie aan de crisispost op het
Pukkelpopterrein had organisator Chokri Mahassine
het ook even over het podiummateriaal dat de
organisatie gebruikt. "We werken met het beste
materiaal. We worden daarvoor wereldwijd geroemd
door artiesten en agentschappen. Tijdens het
noodweer hier is ook geen enkel podium ingestort.
Wij hebben inzake het podiummateriaal geen lessen
meer te leren,'' benadrukte Chokri.
"Rechtsvacuüm"
"De controles op de montage van concerttenten en
-podia gebeurt op vrijwillige basis of op verzoek
van de gemeenten. Er is een rechtsvacuüm op dit
vlak", zegt dan weer Christian Lefebvre, regionaal
directeur van het erkende controleorganisme AIB
Vinçotte.
"Controles door erkende firma's kunnen op vraag van
festivalorganisatoren gebeuren of door gemeenten die
een reglement hebben over de conformiteit van de
montage. Deze controles steunen op een norm die niet
in een besluit is vastgelegd", preciseert Lefebvre.
In theorie houdt de norm in dat tenten of podia
tegen windsnelheden van 100 km per uur bestand zijn
met pieken tot 135 km per uur. "Die 100 km per uur
houdt bijvoorbeeld geen rekening met fouten in de
montage of met openingen in de tent. De norm is pas
doelmatig als de stabiliteit op correcte wijze
bestudeerd werd en de installatie correct gemonteerd
werd. Bij fouten in de montage kunnen windsnelheden
van 30 à 40 km/u al schade veroorzaken", aldus
Lefebvre. (belga/svm)
Festivals denken
na over veiligheid
VRT-journaal -
21/08/2011
Pukkelpoptrauma gijzelt weekendfestivals Organisatoren nemen geen
risico's
tijdens onweer
bron:
De Standaard
- 5/09/2011
Maanrock neemt
voorzorgen
VTM-nieuws - 20/08/2011 -
20:03 uur
Twee dagen na de ramp op
Pukkelpop startte in Mechelen Maanrock, het grootste
festival van België. Naar aanleiding van de ramp op
Pukkelpop nemen de organisatoren extra
veiligheidsmaatregelen. Zo hebben de podiumbouwers onder
meer een windmeter geplaatst.
Drie weken na het
drama op Pukkelpop is SAM LEYTEN (45) uit Arendonk,
een van de zwaargewonden op het festival, opnieuw
thuis. ‘Eigenlijk moet ik blij zijn’, zegt hij.
‘Pukkelpop moet
blijven als eerbetoon’ bron:
De Standaard -
13/09/2011 - Ivo Meulemans - foto: Lily Leys
BRUSSEL De
tragedie op Pukkelpop op 18 augustus heeft ook de
metaalarbeider Sam Leyten (45) getekend. Hij brak
alle ribben, zijn longen zijn geperforeerd en zijn
bijnieren geraakt. Af en toe tekent zich een
pijnlijke grimas af rond zijn mond. In zijn
woonkamer klinken de Foo Fighters. ‘We hebben ze
gemist op Pukkelpop. Zij hadden de topper moeten
worden’, zegt hij. ‘Wat het mooiste concert uit mijn
leven moest worden, is uitgedraaid op een
nachtmerrie.’ Samen
met zijn kameraden Isabel, Simon en Joke was hij in
de bar met speciale bieren toen de hel losbrak. Van
het drama zelf herinnert hij zich niets. ‘Met het
bier in de hand ben ik mee de tent in gevlucht’,
vertelt hij. ‘Plots werd het pikdonker. Ik heb nog
gezien dat mensen op de knieën gingen zitten om zich
te beschermen tegen de hagelbollen en windstoten.
Wat er nadien is gebeurd, weet ik niet.’ Toen de
tent instortte, kreeg de man die naast Leyten stond
de paal op zijn hoofd. Hij was op slag dood. Isabel
en Simon konden hun makker bevrijden en startten de
reanimatie. Guy Mertens, een Franstalige dokter, nam
het vrijwel meteen van hen over. ‘Pas zeven dagen
later werd ik wakker. Ik wist niet wat me overkomen
was.’
Onwezenlijk weerzien Beelden van de storm op
Pukkelpop heeft Leyten nog niet gezien. ‘Samen met
vrienden ga ik volgende week filmpjes op Youtube
bekijken. Ik wil niet dat ik onverwacht tijdens een
nieuwsuitzending wordt overvallen door de beelden.
Of ik het aan kan, weet ik niet. Ik vrees dat ik
mijn klop nog moet krijgen.’ ‘Het weerzien met
Isabel, die de reanimatie was gestart, in het
ziekenhuis had iets onwezenlijks. Zij had het
emotioneel moeilijker dan ik. Ze weet precies wat er
allemaal is gebeurd. Ik weet niets. Ik heb voor de
poort van de hemel gestaan, maar heb daar de sleutel
in de brievenbus gestopt. Mijn tijd was nog niet
gekomen.’
Leyten leeft mee met de nabestaanden van de vijf
dodelijke slachtoffers. ‘Vijf doden en honderden
gewonden, het is afschuwelijk. Maar de tol had nog
veel zwaarder kunnen zijn.’
"Word
ik ooit nog helemaal de oude? Ik weet
het niet. Ik ben metaalarbeider. Ik deed
mijn werk graag. Maar ga ik het nog
kunnen?"
(slachtoffer Sam Leyten)
Of er volgend jaar
een nieuwe editie van Pukkelpop komt, is nog niet
beslist. ‘Ik hoop dat de organisatie de kracht vindt
om verder te doen. Pukkelpop zal nooit meer
hetzelfde zijn. Maar een nieuwe editie moet er
komen, als ultiem eerbetoon aan de overleden
slachtoffers’, zegt Leyten. ‘Ik wil er zeker zelf
bij zijn op Pukkelpop 2012. Maar drie dagen
kamperen, zie ik niet meer zitten. Ik ga er de beste
dag uitpikken.’
Leyten is sinds vorige woensdag thuis, maar weet dat
hij nog een lange weg heeft af te leggen. ‘Ik ben
door het oog van de naald gekropen. Ook in het
ziekenhuis, toen ik nog in een kunstmatige coma was,
ben ik een nacht kritiek geweest, nadat ik een
infectie op mijn luchtwegen had gekregen’, zegt hij.
‘Mentaal ben ik bij momenten een wrak. Ik slaap
hooguit vier uur per nacht.’
De dokters hebben zich nog niet uitgesproken over de
duur van zijn revalidatie. ‘Word ik ooit nog
helemaal de oude? Ik weet het niet. Ik ben
metaalarbeider. Ik deed mijn werk graag. Maar ga ik
het nog kunnen? Toch is er ook een pluspunt. Op
Pukkelpop heb ik mijn laatste sigaret gerookt. Dat
probeer ik zo nog even te houden.’
"Tijdens
mijn werk hoor ik nog vaak patiënten over het drama praten.
Allemaal jongeren die het trauma niet verwerkt krijgen."
(psychiater Guy Mertens)
Trauma De Brusselse dokter Guy
Mertens (38) reanimeerde Leyten op Pukkelpop. ‘Ik
ben blij dat het goed met hem gaat’, zegt de
psychiater. Hij was zelf als muziekliefhebber
aanwezig op Pukkelpop. Toen de restotent instortte,
schoot hij meteen te hulp. ‘De man die naast Sam op
de grond lag, zag er wit uit en was wellicht al
dood’, zegt de psychiater. ‘Ik heb me volledig
geconcentreerd op Sam. Na enkele minuten was er
opnieuw hartslag.’
‘Na de reanimatie ben ik zelf op zoek moeten gaan
naar mijn vrouw. Net als vele andere mensen heb ook
ik het moeilijk gehad. Dat ik iemand heb kunnen
helpen, is belangrijk om er bovenop te geraken.’
‘Tijdens mijn werk hoor ik nog vaak patiënten over
het drama praten. Allemaal jongeren die het trauma
niet verwerkt krijgen.’
4
Pukkelpop-slachtoffers dienen klacht in
bron:
De Standaard - 26/01/2012
Vier slachtoffers van
het Pukkelpopdrama hebben bij de Hasseltse onderzoeksrechter
Ilse Lommelen klacht ingediend tegen de organisatie van het
Pukkelpopfestival wegens onopzettelijke slagen en
verwondingen en schuldig verzuim.
Het onderzoek is nu in handen van de onderzoeksrechter en
speurders van de Hasseltse federale gerechtelijke politie.
Volgens het parket is het
onderzoek nu lopende en zal het nog een tijd duren vooraleer
de raadkamer zich over het dossier zal buigen.
Kort na het drama op 18
augustus vorig jaar was het parket van Hasselt een
opsporingsonderzoek opgestart, waarin de nodige deskundigen
aangesteld waren.
Het parket besliste toen
al dat de organisatie geen schuld trof, omdat er sprake was
van uitzonderlijk noodweer. De resultaten van dat onderzoek
door het parket zijn nu ook overgemaakt aan de
onderzoeksrechter.
Bij het drama dat zich op
18 augustus afspeelde, lieten vijf mensen het leven. Het
festival werd daarop afgelast. Voor alle duidelijkheid: deze
klacht staat los van de claims voor de terugbetaling van de
tickets. Eerder raakte bekend dat advocaat Alex Wijnant
Pukkelpoporganisator Chokri Mahassine gaat dagvaarden om
voor 350 festivalgangers de ticketprijs terug te krijgen.
Op Pukkelpop waren donderdag ook
enkele Schamperredacteurs aanwezig. Kirsten bevond
zich op het cruciale moment in de Château, de
zwaarst getroffen tent. Haar verhaal.
De ingestorte Châteautent.
Vorige week zaterdag
kreeg ik bericht dat ik op Pukkelpop mocht werken.
Ik was euforisch! Goede bands, leuke sfeer, mooi
weer … De zomer kon eindelijk beginnen. Nooit kon ik
vermoeden wat er ons te wachten stond.
Samen met Leni, een vriendin, controleerde ik
rugzakken aan de ingang van de camping. De jongeren
waren blij, vriendelijk en sociaal. Na onze shift,
rond 17 uur, mochten we de weide op. Tijdens het
optreden van The Naked & Famous ging ik eerder weg.
Ik zag donkere wolken onze kant opkomen en sms’te
Leni: “Ik ben er vrij zeker van dat het gaat
regenen. Ga mijn regenjas halen. We spreken af aan
de Château.” Daar speelden Smith Westerns, mijn
favoriete band van dit jaar. En dat had ik zowat
tegen iedereen verkondigd.
In de Château kwam ik enkele vrienden tegen die
alvast op de eerste rij stonden. Gelukkig kwam Leni
daarna ook. Mijn bericht had ze nog niet gehad. Het
gsm-netwerk lag toen al plat. Intussen bleven ook de
andere festivalgangers binnenstromen. Sporen van
dikke druppels op hun T-shirt vielen mij op. “Alvast
drie keer meer volk dan tijdens hun optreden in de
Botanique”, grapten we.
Kwart na zes
Om 18.15 uur stipt begonnen de jongens van Smith
Westerns aan hun set. Tijdens hun openingsnummer
zagen we rechts achter het podium dat het buiten aan
het gieten was. We lachten er eens mee. Wij stonden
toch lekker droog binnen.
En dan begon het.
Boven de band viel een LCD-scherm naar beneden, vlak
voor de drummer. Zanger Cullen Omori probeerde de
situatie nog te redden: “Yeah, this is part of our
show.” Instinctief draaide ik mij om en keek naar
boven, waar drie grote stalen constructies met
discoballen ter versiering aan het plafond hingen.
Die waren nu gevaarlijk en bombastisch in het rond
aan het zwieren. Op hetzelfde moment voelde ik
nattigheid: het regende nu ook binnen. De zeilen
van de tent zwiepten heen en weer. Omdat ik naar
boven aan het kijken was, zag ik meteen dat een deel
van het plafond het begaf: een zeil kwam los. De
hagel donderde op ons neer.
Op dat moment neemt je instinct het van je over:
overleven. Weg.
Ik riep: “Lopen!” en sleurde Leni met me mee, een
seconde voor de rest van het publiek besefte wat er
aan de hand was. Er ontstond paniek. Iedereen begon
te gillen en naar de smalle uitgang te lopen.
Volgens mij schreeuwde ik, maar ik weet het niet
meer zeker. Ik herinner mij dat ik dacht dat de tent
op ons ging vallen, dat ik ging sterven.
Toen we in de buurt van de uitgang waren, schoot de
tent langs één kant los. De ijzeren staven, die een
paar seconden eerder nog netjes in de grond zaten,
werden met de wind meegevoerd en vlogen over ons
heen. Iedereen bukte zich. Voor ik het wist was de
weg vrij. We waren buiten, in de storm, maar dat
vond ik nog niet eens zo erg. Ik besefte niet eens
dat het aan het hagelen was, ook al waren we meteen
doorweekt. Een man liep naast mij met een bebloed
gezicht. We hadden het overleefd tot nu toe. Ik keek
achter mij en zag dat de tent met de grond gelijk
was gemaakt. Ik wist meteen: hier zijn doden
gevallen.
We liepen schreeuwend naar een standje: “De Château
is ingestort!”. Even schuilden we in een bus. Ik kon
het niet geloven. En vooral, dat gevoel van
onveiligheid en machteloosheid. We waren aan het
trillen. In shock.
Na een tiental minuten durfden we naar buiten te
gaan. De eerst zo mooie tent was nu een puinhoop.
Een man op een brancard werd weggedragen. De EHBO
was onderbemand. We hoorden sirenes.
“Een paar
festivalgangers trokken foto’s van hun
vrienden met op de achtergrond de resten van
de Château, alsof het de Eiffeltoren was.”
“We are on a
short break”
Chaos. Het gevoel van horror bleef ons bij. De wei
was een puinhoop. Niemand wist wat te doen. Op het
scherm van de Marquee stond: “We are on a short
break.” We zagen een boom liggen op de
Proximus-stand. Een stalen constructie aan de ingang
was omgevallen. Een paar festivalgangers trokken
foto’s van hun vrienden met op de achtergrond de
resten van de Château, alsof het de Eiffeltoren was.
Ik was gechoqueerd. Uiteindelijk konden we naar buiten omdat de hekkens
voor de ambulances werden opengemaakt. De brandweer
had de straat afgezet. Een paar jongens joelden mee
met de sirenes. De omvang van de ramp was nog lang
niet duidelijk voor iedereen.
Toen moesten we door een andere hel. Onze tent was
ondergelopen. We hoorden wilde verhalen. Drie doden,
zeven doden, twee mensen gespietst op palen in de
Boiler Room … Wat was er van waar? Op de
medewerkerscamping kregen we geen info. Niemand wist
wat te doen. Iedereen staarde wezenloos voor zich
uit, sommige meisjes huilden. De sirenes bleven
doorgaan.
We wilden naar huis, maar alle communicatienetwerken
lagen plat. Gelukkig had ik mijn ouders vrij snel na
de ineenstorting van de Château kunnen bereiken, die
wisten nog van niets. Soms sijpelden ongeruste
berichten van vrienden door. Erger was dat ik hen
niet kon geruststellen.
We begonnen aan een helse tocht naar Hasselt. In
Kiewit konden we immers de trein niet nemen omdat
bomen waren omgewaaid op de sporen. Het leek wel een
exodus. Iedereen wou weg. Onderweg veel ongeruste
ouders en behulpzame Hasselaren die ons lieten
bellen. Na vier kilometer kwamen we mijn ouders
tegen. Eindelijk. Veilig thuis, je eigen bed — ook
al kwam er niet veel slaap aan te pas.
The day after
Vandaag (gisteren, n.v.d.r.) de verschrikkelijke
balans. Opluchting dat het festival is afgelast. Ik
durf nooit meer zo’n tent binnen. Zelfs nu, terwijl
ik schrijf, trillen mijn vingers nog. We beseffen
dat we ongelooflijk veel geluk hebben gehad. We zijn
door het oog van de naald gekropen.
Het beeld van de brandweerman die tussen het puin
van de Château klimt, staat op mijn netvlies
gebrand. De schrik die ik voelde. En die sirenes,
altijd maar die sirenes...
Pukkelpop ook big business
voor locale verenigingen
Wiens
brood men eet,
diens woord men spreekt?
VRT-journaal - 20/08/2011
Maakt geld aantal
buren en leden van Kiewitse verenigingen doof voor
geluidsinferno van 3 nachten en 4 dagen pukkelpop?
M.a.w.
moet
financiële gijzeling van locale verenigingen die
geketend zijn aan voortbestaan Pukkelpop zwaarder
wegen, dan de risico's en
de gigantische overlast voor niet-belanghebbende
omwonenden?
'De kracht van de
Pukkelpopfamilie'
23/08/2011 -
lezersreactie - Jan
Calliauw
Ik
was ook 'part of the family': om 3 uur 's ochtends
mijn dochter teruggevonden. Blootvoets, doornat,
bibberend van kou en emotie, ongerust zoekend naar
vriendinnetjes. Zij hielden eraan naar de
herdenkingsdienst te gaan zondag. Verwerkingsproces,
begreep ik. Onwezenlijk moment: het zachte,
fluisterende applaus van respect voor Chokri en zijn
familie. Mijn respect ook voor het mooi weergeven
van de gevoelens van de grote Pukkelpopfamilie. Doe
zo voort...
Toen we op
donderdag 1 september het artikel over de
registratie van tickets van Pukkelpop 2011 voor
mogelijke terugbetaling online plaatsten, hadden we
nooit gedacht dat er zo’n grote toestroom van
bezoekers via hoofdzakelijk Google dat bewuste
bericht aanklikten, lazen en ook doorklikten naar de
opgesomde e-mails.
Ook ‘s maandags na de uiterste registratiedatum van
4 september was de toevloed nog groot. Een duidelijk
bewijs dat niet iedere Pukkelpopganger
www.pukkelpop.be leest en raadpleegt.
Nochtans een goede week na de ramp werd alle nuttige
info op de website geplaatst en in één keer
gecommuniceerd via de diverse mediakanalen.
Misschien moest die communicatie vaker herhaald
worden via Facebook of Twitter, zodanig de
organisatie meer Pukkelpoppers kon aanspreken?
Nochtans is iedere online koper verwittigd via een
e-mailbericht, dat klaarblijkelijk niet elke
ontvanger heeft gelezen.
Alleszins de organisatie had alle gegevens van de
festivalgangers en tickethouders, want alle
reserveringen zijn online gebeurd. Toch moesten
kaarthouders zich opnieuw registreren, wouden ze nog
kans maken op een al dan niet gedeeltelijke
terugbetaling van hun tickets.
Deze werkwijze wijst er sterk op dat de
organisatie zo weinig mogelijk tickets hoopt terug
te betalen, om de schade te beperken. Ook de
reactietijd van amper twee weken tot 4 september zit
voor hier iets tussen.
Het zou toch meer fair en geloofwaardiger
overkomen, mocht de organisatie los van de
ticketregistraties alle onlinekaarten zij het maar
deels zouden terugbetalen.
Zo krijgt iedere
kaarthouder zijn deel, terwijl nu enkel de
geregistreerden kans maken op terugbetaling.
"Deze werkwijze wijst
er sterk op dat de organisatie zo weinig mogelijk tickets
hoopt terug te betalen, om de schade te beperken"
Op
die manier houdt de organisatie ook een deel van
recette in kas om verder te kunnen werken. Uiteraard
kunnen de geregistreerden ook worden aangesproken om
medevennoot van de Coöperatieve Pukkelpop te worden.
Na 15 november 2011
komt er meer nieuws over die terugbetalingen en over
de toekomst van Pukkelpop. Tegen die tijd moet het
financiële luik van de natuurramp met windsnelheden
tot 170 km/uur afgerond zijn.
Gepost
op 04 nov. 2011, 14u04 Vanaf vandaag is Pukkelpop
begonnen met het vergoeden van festivalgangers, in
drank- en eetbonnen weliswaar. Die worden via mail
verstuurd, maar niet voor de ontvangers eerst nog
een aantal keer de keuze krijgen om ze toch niet op
te nemen.
De organisatie stuurde vandaag een mail rond met
uitleg waarom ze geen geld kan teruggeven. Chokri
verklaart dat het festival eind 2010 over ruim drie
miljoen euro liquide middelen beschikte, terwijl het
maar liefst het vierdubbele nodig zou hebben om de
mensen terug te betalen. Daarom zijn het dus drank-
en eetbonnen geworden.
Toch geven de organisatoren de ontvangers de keuze
om de compensatie al dan niet op te nemen. In de
mail zit een link waarop Pukkelpoppers moeten
klikken om uiteindelijk aan hun drank- en eetbonnen
te raken. Daarvoor moeten ze wel een aantal stappen
doorlopen, die verdacht veel weg hebben van
emotionele chantage.
De eerste vraag die de festivalgangers krijgen, is
of ze het voortbestaan van Pukkelpop mee willen
helpen ondersteunen door de vouchers niet of slechts
gedeeltelijk op te nemen. Dan moet de keuze gemaakt
worden of ze ze voor de volgende editie willen
gebruiken, of spreiden over verschillende. Ook bij
het beantwoorden van die vraag springt een kadertje
in het oog met daarin: "Alle hulp is welkom. De
keuze is volledig aan jou, maar we kunnen je steun
de volgende jaren heel hard gebruiken."
Na zes stappen kunnen de Pukkelpop-gangers eindelijk
hun bonnen downloaden, maar uit de volledige mail
blijkt duidelijk dat men hoopt dat niet iedereen
alle vouchers ophaalt, omdat het anders financieel
wel eens heel moeilijk zou kunnen worden. (JL)
Alex Wijnant
Alfonslaan 58
Geraardsbergen
054 - 50 01 14
Advocaat Alex Wijnants verdedigt de belangen
van de festivalgangers die hun geld terug willen
De organisatie van
Pukkelpop krijgt nog tot 15 december om
gedupeerde festivalgangers hun geld
terug te geven. Op die dag zal
organisator Chokri Mahassine een
gerechtsdeurwaarder over de vloer
krijgen. Met een dagvaarding.
Ze staan al meer dan een maand recht
tegenover elkaar: organisator Chokri
Mahassine aan de ene kant, advocaten van
gedupeerde Pukkelpoppers aan de andere
kant. De inzet: 159 euro, de prijs van
een combiticket. De soap heeft gisteren
een nieuw vervolg gekregen. "We sturen
volgende week een tweede aangetekende
brief naar de organisatie van het
festival", zegt advocaat Alex Wijnant,
gespecialiseerd in economisch recht, die
intussen al 300 gedupeerde Pukkelpoppers
vertegenwoordigt. "Als daar geen
antwoord op komt, stappen we naar de
rechtbank."
Als de organisatie niets meer laat
weten, zal er op 15 december een
gerechtsdeurwaarder naar Hasselt
vertrekken met een dagvaarding in de
hand. "Die contacten zijn al gelegd",
zegt Wijnant. "De organisator van het
festival hoeft die dagvaarding niet te
tekenen. We zullen hen wél op de hoogte
brengen. Ze krijgen ook een kopij van de
dagvaarding."
Ontevreden
De gedupeerde Pukkelpoppers zetten dus
door. En de groep ontevreden
festivalgangers wordt elke dag groter.
Er zouden nu al 300 Pukkelpoppers
akkoord gaan om de organisatie voor de
rechtbank te dagen. Als Mahassine een
dagvaarding krijgt, is hij of zijn
advocaat verplicht om op een bepaalde
datum voor een rechtbank te verschijnen.
Volgens Wijnant zal dat de rechtbank van
eerste aanleg in Hasselt worden. Op de
plaats waar de verwerende of gedaagde
partij is ingeschreven. Wordt
ongetwijfeld vervolgd. (Wim Brillouet)
VTM-journaal - 14/11/2011
Pukkelpop-organisator vangt
ruim 880.000 euro bron:
spitsnieuws.nl
- 21/11/2011
Moeten de
pukkelpopgangers het doen met consumptiebonnen
voor de komende drie edities en zijn bands zo
aardig hun gages terug te storten, de
organisator van het festival zit er een stuk
warmer bij. Ondanks dat Pukkelpop dit jaar
vroegtijdig werd beëindigd, ontvangen Chokri
Mahassine en zijn echtgenote een eenmalig
dividend van 882.353 euro.
Het tweetal ontvangt het bedrag via hun eigen
bedrijf Qué Pasa?. "Festivalgangers
krijgen hun ticket niet terugbetaald omdat er
geen geld zou zijn, maar de aandeelhouders
kregen wel een pak dividend. Dat is een
schande", zegt Luk Van Biesen, boekhouder en
voormalig Open Vld-Kamerlid, tegen Het Laatste
Nieuws.
Mahassine wijst erop dat Qué Pasa? in 2010 voor
het eerst sinds de oprichting in 1996 een
eenmalig dividend uitbetaalde. En dat hij in het
rampjaar 2011 volstrekt gratis werkt voor
Pukkelpop.
Het terugstorten van het dividend vindt
Mahassine populistisch. "Alsof ook alle
Dexia-bestuurders hun bonussen van de afgelopen
zestien jaar zouden moeten terugstorten.”
Chokri, het volk mort...
bron:
De Standaard
- 19/10/2011 - Koen Baumers en Khalid
Sellam
Dat de
organisatoren van Pukkelpop de
festivalgangers vergoeden in de vorm van
drankbonnetjes, is velen in het
verkeerde keelgat geschoten.
'Om
mijn 150 euro terug te krijgen, moet ik
450 euro spenderen aan nieuwe tickets en
twaalf vakantiedagen opnemen. En dat
voor vijf hamburgers en vijf pintjes per
festival. Ik zou nog liever niets
gekregen hebben dan deze zwakke poging
om mensen terug te lokken.'
‘De verklaringen van het parket
zijn zeker geen vrijgeleide
voor de organisatie’
bron:
De Standaard - 15/11/2011
Advocaat De Puydt
heeft ook vragen bij
de uitspraak van het
parket van Hasselt, dat verklaarde dat het festival
geen strafrechtelijke fouten maakte. ‘Het parket kan
zich inderdaad uitspreken over strafrechtelijke
inbreuken, maar niet over burgerrechtelijke fouten.
Als een slachtoffer daarenboven denkt dat daar zaken
gebeurd zijn die niet kunnen, kan hij een
strafklacht met burgerlijke partijstelling
neerleggen bij de onderzoeksrechter, waardoor een
gerechtelijk onderzoek zal worden opgestart. De
verklaringen van het parket zijn dus zeker geen
vrijgeleide voor de organisatie.’
De advocaat Alex Wijnant, die de verschillende eisen
voor terugbetaling samenbrengt, gebruikt het
argument dat enkel de stopzetting van de eerste dag
gebaseerd kan zijn op overmacht. Maar er kunnen ook
vragen gesteld worden over de inschatting van de
weerkundige dienst, en de al dan niet veilige
plaatsing van de tenten.
(Lees
hier volledig artikel)
Het is maar een van de vele reacties die
gisteren op sociale netwerksites en
allerhande fora verschenen. Er barstte
op Facebook en Twitter een hevige
discussie los tussen voor- en
tegenstanders van de beslissing van
Chokri Mahassine om de festivalgangers
in de vorm van drankbonnetjes te
compenseren. Veel mensen hebben zware
kritiek op de beslissing: 'Ze moesten
zijn parlementaire wedde ook maar
uitbetalen in drankbonnen', klinkt het.
Anderen reageren dan weer door de
klagende festivalgangers zelf geldwolven
te noemen.
De wrevel is onder meer te wijten aan
het feit dat de jaarrekening van The
Factory, de vzw achter Pukkelpop,
gisteren op het internet circuleerde.
Daarin staat dat de vereniging eind 2010
beschikte over 3,699 miljoen euro aan
'liquide middelen', wat betekent dat het
geld onmiddellijk beschikbaar is. Zelfs
na aftrek van 340.000 euro schulden is
dat een meer dan behoorlijke spaarpot.
'Het lijkt me dan kort door de bocht om
te zeggen dat vereniging failliet zou
gaan als ze de tickets gewoon
terugbetaalden', zegt de econoom Thierry
Debels. 'Dat is duidelijk een appeltje
voor de dorst, bedoeld voor als het
slecht gaat. Wel, het is slecht gegaan,
spreek het dan aan. Ik ben als liberaal
zeker niet tegen winst maken, maar kom
dan niet zeggen dat je arm bent.'
Overmacht
'We hadden inderdaad 3,3 miljoen
euro in het begin van 2011, maar ik heb
12 miljoen euro nodig als ik iedereen
moet terugbetalen', reageert de
organisator Chokri Mahassine. 'Wil jij
me die 9 miljoen euro geven misschien?
(lacht) Even ernstig: we moesten
helemaal niets geven, het was een geval
van overmacht. Maar we wilden toch iets
doen. Wat sommigen suggereren, is gewoon
onhaalbaar. Die 3 miljoen euro hebben we
nodig als buffer: voorschotten voor
artiesten, personeelskosten,
investeringen in de infrastructuur. De
inkomsten uit tickets komen pas later op
gang.'
'En voor wie vraagt waarom we geen
tickets geven in plaats van
drankbonnetjes: dat gaat niet, omdat die
op naam zijn. Dan ben je verplicht om
zelf te komen, nu kan je de
drankbonnetjes doorverkopen. En wie toch
ons faillissement wil, moet wel beseffen
dat ze dan minder terugkrijgen dan de 50
euro per editie die we ze nu aanbieden.'
De organisatoren van Pukkelpop kregen
naar eigen zeggen overwegend positieve
reacties. 'Zo'n zestig procent van de
mensen is vooral blij dat het festival
blijft voortbestaan, de rest heeft ons
laten weten dat ze liever een vergoeding
hadden gekregen.'
Dat zegt een achtkoppig team van
professoren van de KULeuven in de
jongste editie van de Juristenkrant.
Al wie een ticket voor Pukkelpop 2011
heeft gekocht, heeft recht op
terugbetaling. Dat zegt een
achtkoppig team van professoren van de
KULeuven in de jongste editie van de
Juristenkrant.
Volgens de analyse van de experts schiet
Pukkelpop tekort met zijn compensatie
aan de hand van drank- en eetbonnen, een
mogelijkheid via het internet die
bovendien beperkt werd in de tijd. Door
op de internetsite voor te stellen om de
bonnen niet op te vragen en zo het
voortbestaan van het festival te
steunen,
gaan
Chokri en co volgens de professoren
helemaal uit de bocht.
"Door het voorstel om geen compensatie
te vragen, bezondigt het festival zich
aan een oneerlijke handelspraktijk.
Het zet
daardoor immers vele mensen mogelijk
ertoe aan een besluit te nemen dat zij
anders niet hadden genomen.
Door deze
misleidende communicatie
zou zelfs iedereen die op de
internetsite heeft afgezien van zijn
recht op terugbetaling, bij de rechter
de rechtsgeldigheid van die beslissing
kunnen aankaarten."
350 festivalgangers eisen terugbetaling
Driehonderdvijftig festivalgangers eisen
in totaal 30.000 euro aan tickets en
drankbonnetjes terug. Bijna 80.000
festivalgangers hebben al gebruikgemaakt
van de compensatiemaatregel die de
organisatie zelf had voorgesteld. Nog
eens 10.000 Pukkelpoppers hebben geheel
of gedeeltelijk afstand gedaan van de
drankbonnen. (Belga/INM)
VRT-Journaal - 16/01/2012
Waarom geen extra kans voor 80.000
pukkelpoppers om zich te bedenken na
emotionele chantage en misleidende
communicatie?
In een
brief aan advocaat Alex Wijnant doet
Pukkelpop-organisator Chokri Mahassine
een ultiem voorstel: de 350
festivalgangers die het festival willen
dagvaarden om de prijs van hun ticket
terug te vorderen, krijgen nog twee
weken om hun ticket in te ruilen voor
drank- en eetbonnen.
Wijnant
besliste vorige week Chokri Mahassine te
dagvaarden in een burgerlijk proces.
Aanleiding was een telefoontje dat hij
donderdag kreeg van Chokri met de
boodschap dat hij bij zijn standpunt
blijft en dus geen tickets zal
terugbetalen.
In der minne
Chokri had eerder aan Wijnant laten
weten dat hij bleef openstaan voor een
‘constructief gesprek’. Wijnant maakte
daaruit op dat Chokri alsnog van plan
was de zaak in der minne te regelen,
maar dat is dus niet zo. “Ik heb Wijnant
aan de telefoon gezegd dat ik gerust
over de kwestie wil praten, maar dat ik
bij mijn standpunt blijf dat we niet van
plan zijn de 350 Pukkelpoppers hun
ticket terug te betalen”, zegt Chokri.
“Dat zou compleet oneerlijk zijn
tegenover de 80.000 die hun ticket wel
ingeruild hebben voor drank- en
eetbonnen.”
Ultiem voorstel
Toch wil Chokri de 350 festivalgangers
die hem voor de rechter willen dagen nog
een ultiem voorstel doen. “Ik heb
Wijnant een aangetekende brief gestuurd
om hen toch te overhalen niet naar de
rechter te stappen. Zo geef ik hen
veertien dagen de tijd om alsnog hun
ticket in te ruilen tegen drank- en
eetbonnen. De termijn om tickets in te
ruilen liep begin december al af, maar
toch wil ik hen een laatste kans
bieden.”
Wijnant krijgt de brief vandaag in de
bus. Of de 350 op het voorstel ingaan,
moet nog blijken. “Ik zou het jammer
vinden als het tot een rechtszaak komt”,
zegt Chokri. “Maar dan leg ik me daarbij
neer. Het vonnis valt dan wellicht niet
voor juni.” KSn
Gerecht komt wei PP bezoeken
16/08/2013 - VTM-nieuws -
Gerecht komt wei PP onderzoeken
HASSELT 16/08/2013 - Op
de tweede dag van Pukkelpop 2013 in Kiewit is de onderzoeksrechter van
Hasselt het terrein komen inspecteren.
Niet omdat er verdachte dingen gebeuren,
wel omdat er sinds de ramp van 2011 een
gerechtelijk onderzoek loopt. Er is
echter nog altijd geen duidelijkheid
over wat er toen precies gebeurd is.
Daarom wilde de onderzoeksrechter zelf
zien hoe het festival eraan toe gaat.
Bij het vreselijke onweer in 2011
stierven vijf festivalgangers en er
waren ook tientallen gewonden.
Van het godenduo de Heilige
Chokri en de Heilige Hilde met de Bril op het Hoofd,
dat in de kwaliteitspers zo veel furore maakte na de
jongste editie van Pukkelpop, schiet niet veel meer
over. Koen Meulenaere, de gevreesde satiricus van
Knack, richt zijn pijlen op Hasselt.
Eerst donderde de
Heilige Hilde met de Bril op het Hoofd van haar
sokkel toen Phara de Aguirre een eerste keer
Panorama presenteerde. En de voorbije weken kletste
de Heilige Chokri op zijn beurt tegen de stenen.
Voor we daar dieper op ingaan, herhalen we dat onze
website Knack.be een filmpje heeft getoond van de
geïmproviseerde persconferentie die de Heilige
Chokri en de Heilige Hilde hielden nadat de storm
over hun festival was geraasd. In een hoek van het
scherm was enkel de arm van een derde aanwezige te
zien, tot de camera heel even uitzoomde en de
bezitter van de arm vol in beeld verscheen:
procureur Marc Rubens van Hasselt.
(zie hoger persconferentie 1)
Er zijn net vijf doden gevallen bij een commercieel
evenement, de kans dat de organisator of de
burgemeester voor het gerecht zullen worden gedaagd
is reëel, en dan staat uitgerekend de procureur aan
de zijde van beide verdachten mee hun verdediging op
te bouwen. En verklaarde, op eigen weerkundige
houtje, dat hen niets te verwijten viel omdat het
hier een natuurramp en dus overmacht betrof. Er zijn
zeker landen waarin zo’n procureur wordt geschorst,
maar gelukkig niet in België.
Na de HH is dus ook de HCh neergesabeld door
kwaadwillige media. U weet dat de festivalgangers
van Pukkelpop als tegenwaarde voor hun dure
entreeticket geen noot muziek hebben horen blazen,
tokkelen of slaan, afgezien van wat onheilspellend
geroffel in de lucht. Bij gewone
handelsovereenkomsten krijgt de klant dan zijn geld
terug. U koopt bij Vanden Borre een koelkast maar ze
wordt niet geleverd omdat hun magazijn is afgebrand?
Dan krijgt u uw geld terug. Anders: Vanden Borre
voor de rechter. Of erger: bij Peeters & Pichal.
Niet zo bij Pukkelpop. Daar krijgen de mensen hun
geld niet terug. ‘Anders kan het festival niet
blijven bestaan’, jammerde de organisator. Men kan
niet anders dan daar begrip voor opbrengen.
Niettemin stelde hij vorige maand een mooi en gul
gebaar: in ruil voor hun ticket konden de bedrogen
klanten via het internet een paar eet- of
drankbonnetjes bestellen, een ideetje dat hier
indertijd nog door de Duitsers is ingevoerd. De
gelukkigen kunnen die bonnen dan gebruiken tijdens
de volgende Pukkelpop, op voorwaarde uiteraard dat
ze ook daarvoor eerst een duur entreeticket kopen.
Bravo, er moesten meer van dergelijke
sociaalvoelende en niet op winst beluste handelaars
zijn. Het kan haast niet anders of deze briljante
communicatiestrategie was van de hand van Noël
Slangen. Als de communicatie succesvol verloopt,
zoals bij het BAM-project in Antwerpen, is zijn
Groep C nooit ver uit de buurt.
Weer
niet goed natuurlijk. De kankeraars van Het Laatste
Nieuws, motor van de volksverzuring, beweerden dat
Chokri op dat internetformulier de tickethouders
onder morele druk zette om hun voedselbonnen niet op
te eisen.
Ze
moesten vier keer klikken om hun aanvraag te
valideren, en bij elke klik werd hen er uitgebreid
op gewezen dat ze door hun inhaligheid het
voortbestaan van het festival in gevaar brachten.
Het
Belang van Limburg ging nog verder. Je zou zeggen:
die lopen aan het handje van Steve Stevaert, maar in
het milieu van de Limburgse socialisten zijn zware
afrekeningen aan de gang. De gewezen gouverneur, die
verdacht plots zijn ambt opzegde, is nu zelfs
aangeklaagd voor chantage en doodsbedreiging. Meer
bepaald door de vrouw die hij zelf van chantage had
beticht, nadat hij haar wel eerst tienduizend euro
had betaald.
Hier
dienen wij een zijstapje te maken. Steve Stevaert
doet precies hetzelfde als Dominique Strauss-Kahn.
Hij laat zich door escortemeisjes verwennen omdat
het thuisfront kennelijk niet meer voldoet, gaat
zich blijkens het filmpje dat ervan gemaakt is te
buiten aan zeker op de redactie van een familieblad
als Knack ongekende perversiteiten, koopt met veel
geld het stilzwijgen af van zijn slachtoffer, en
komt dan klagen dat deze arme vrouw een hoer is die
hem kapot wil en enkel op geld belust is. Ze zou met
andere woorden zo lid van de SP.A kunnen worden.
Maar dat wekt in onze goeddenkende pers
klaarblijkelijk minder verontwaardiging dan het
identieke gedrag van Strauss-Kahn.
Het Belang lichtte eind oktober, ongetwijfeld met
slechte bedoelingen, een verbijsterend tipje op van
de dikke sluier die gedrapeerd ligt over de
financiële constructies rond Pukkelpop. Dat wordt
officieel georganiseerd door The Factory vzw. De
afkorting vzw staat voor ‘Vereniging zonder
winstoogmerk’, al dient dat in deze context met een
snuifje sarcasme te worden begrepen.
De voorzitter van The Factory vzw is volgens de
oprichtingsakte Breugelmans Patrick, bestuurders
zijn Sluyter Christiane, Peremans Marie-Martine, en
Mahassine Chokri. Deze laatste twee zijn, het leven
kan toch mooi zijn als er een streepje muziek bij te
pas komt, met elkaar getrouwd. In het wit, zeldzaam
in socialistische kringen.
Op de balansdatum van 31 december 2010 blijkt The
Factory een eigen vermogen te hebben van 3.882.753
euro, en op de bankrekening staat 3.699.012 euro.
Voor een vzw is dat niet niks, dat neigt al een
weinig naar een vmw.
De
vzw heeft natuurlijk ook rekeningen te betalen.
Weliswaar niet aan de bedrogen klanten, maar
bijvoorbeeld wel aan Que pasa bvba en aan Play more
music bvba. Bekijken we nu deze beide
vennootschappen.
Bij
Que pasa bvba zijn de twee vennoten Peremans
Marie-Martine en Mahassine Chokri. De vennootschap
bezit een gebouw met een resterende boekwaarde van
885.063 EUR, op de bankrekening staat 1.146.389 euro
en het eigen vermogen bedraagt 1.197.184 euro.
Tussendoor heeft ze vorig boekjaar aan de twee
aandeelhouders, het echtpaar Mahassine-Peeters dus,
een dividend uitgekeerd van 882.353 euro.
Op
een dividend wordt roerende voorheffing betaald,
voor kleine bvba’s is dat vaak 15% in plaats van de
25% die u en ik bij onze steeds schaarsere
beleggingen kwijt zijn. De meeste socialistische
leiders verkiezen op deze wijze bij te dragen tot
het welzijn van de gemeenschap, ook van de minder
bedeelden daarin, liever dan dat te doen via de
inkomstenbelasting die u en ik afdragen.
Bij Play more music bvba zijn de vennoten Sluyter
Yvette en Sluyter Christiane, dat is die gezette met
haar dik zwart haar die de financiën van Pukkelpop
beheert. Vroeger was ook Breugelmans Patrick
minderheidsaandeelhouder, maar die heeft,
vermoedelijk na onenigheid met in volgorde Sluyter
Christiane en Sluyter Yvette, zijn eigen bvba
Patrick Productions opgericht.
Op de
balansrekening van Play more music bvba zien we
geldbeleggingen met een boekwaarde van 578.913 euro,
op de bankrekening staat 835.787 euro, het eigen
vermogen bedraagt 893.402 euro. Tussendoor heeft ook
deze vennootschap vorig jaar haar aandeelhouders,
Yvette en Christiane, op een dividend getrakteerd,
meer bepaald een van 300.000 euro. Ook daarop is
spontaan de roerende voorheffing betaald.
Dat stond dus allemaal open en bloot in Het Belang.
Toen de krant Mahassine Chokri om toelichting vroeg,
luidde het: ‘Daar hebt gij geen zaken mee, dat is
privé.’ Een terecht antwoord. Nu we een idee hebben
van het financiële kader, spreekt het toch vanzelf
dat de festivalgangers hun entreetickets niet gaan
verhalen op deze arme drommel. Chokri heeft gelukkig
nog zitting in het Vlaams Parlement, waar hij in een
felle strijd gewikkeld is met zijn partijgenoot
Simple d’Anvers voor de titel van ‘meest actief
parlementslid’, of hij kwam niet rond. En hij mag
blij zijn dat hij de wei waarop zijn festival
plaatsvindt niet zelf heeft moeten betalen, dat
heeft de stad gedaan.
Ook dit laatste is op malicieuze wijze uit de doeken
gedaan door een slechtmenende redacteur, deze keer
een van De Standaard. Die bracht aan het licht hoe
de Heilige Hilde eerder dit jaar de optie op de
Pukkelpopgrond voor 2,6 miljoen euro overkocht van
de Groep Machiels, zakenvrienden van Steve Stevaert,
en daarbovenop tegen alle gebruiken in een commissie
van 80.000 euro uitkeerde aan een surrealistisch
bedrijfje van een 81-jarige uit Berchem en een
gewezen mosselverkoper uit Damme.
Toen De Standaard de Heilige Hilde vroeg of het wel
koosjer was dat haar vader, de genaamde Willy Claes,
adviseur was van diezelfde Groep Machiels die 2,6
miljoen euro cadeau kreeg voor een stuk moeras,
antwoordde de HH: ‘Mijn vader adviseur bij de Groep
Machiels? Dat wist ik niet.’
Slotvraag: zouden er in de wereld eigenlijk mensen
zijn met nog minder fatsoen dan Vlaamse socialisten?
De komst van Johan Van Overtveldt naar Knack
heeft veel veranderd.
In de eerste plaats voor hemzelf. Men zou denken, zoals hij
deed: ‘Ik ben hoofdredacteur van Trends, ik heb het ergste
gehad.’ Fout. Maar ook voor de redacteurs is er veel
veranderd. Wij zitten nu van ’s morgens tot ’s avonds
balansen te lezen. Prettig en leerrijk. Hebben we niet
verteld dat Van Overtveldt ons tijdens zijn eerste
redactievergadering de basisprincipes van de boekhoudkunde
probeerde bij te brengen? Verder dan zijn eerste zin, ‘Caers
kocht een zaak’, is hij toen niet geraakt.
We zijn nu enkele weken later, Knack is toonaangevender dan
ooit, de redactievergaderingen zijn vervangen door
seminaries ‘economie voor gevorderden’. Vorige week hield de
hoofdredacteur een overhoring: ‘We zullen eens zien hoever
jullie al staan. Ik heb een willekeurige bvba uitgekozen, de
bvba Que Pasa? Met hoeveel zijn we? Twee, vier, zes…
eenentwintig. Hoeveel groepjes van drie kunnen we dan
maken?’
‘Acht, mijnheer.’
‘Zeven. We nemen de laatste zeven jaarrekeningen, ieder
groepje één. En zoek ook de oprichtingsakte. Via Graydon of
via de Nationale Bank. Ik kom over een uur terug.’
Een uur later vond de nieuwe hoofdredacteur zijn redacteurs
druk overleggend over stapels papier gebogen: ‘Iedereen
gevonden wat hij zocht? Beginnen we dan met de akte. Wie zit
er in die bvba?’
Dat was al lang uitgeklaard: ‘Chokri Mahassine, die van de
televisie, van dat concert dat niet is doorgegaan. En zijn
vrouw, Marie Martine Peremans. Twee vennoten maar, dat is
niet veel.’
‘Nee, dat is niet veel, maar dat heeft een reden. Wat doet
de bvba Que Pasa?’
‘Levert licht en geluid en niet nader gespecificeerde
diensten, mijnheer.’
‘Aan wie?’
Weer nam een ijverige het woord: ‘Hoofdzakelijk aan drie
instanties: Pukkelpop, Rimpelrock, en de NMBS.’
Bij dat laatste barstte
de zaal in lachen uit. Aan de NMBS, dat was pas geestig. Die
bedelaar met zijn accordeon in Brussel-Noord waarschijnlijk.
Van Overtveldt maande aan tot kalmte: ‘Mannekes,
alstublieft. Iets meer ernst graag. Dat van de NMBS kan
niet. Pukkelpop en Rimpelrock dus. Dat zijn twee vzw’s.
Waarom zijn mijnheer Mahassine en madam Peremans dan niet in
dienst bij die twee vzw’s?’
Daar moesten we met z’n allen even over nadenken. Alles
welbeschouwd, ja, waarom niet eigenlijk? Toen zag iemand het
licht. ‘Kan dat zijn om fiscale redenen?’
Van Overtveldt was blij verrast. ‘Zeer juist. De
vennootschapsbelasting van een bvba is veel lager dan de
personenbelasting. Men noemt dat met een technische term:
belastingontwijking. Een zeer asociale vorm van
gemeenschapsbijdrage die vooral in socialistische kringen in
trek is. Dan gaan we nu zien of jullie al die gegevens
doorgronden. Wat is het belangrijkste cijfer voor een
bedrijf?’
‘De winst!’ juichte onze chef-Wetstraat, die iedereen te
vlug af was. Onze chef-Wetstraat behoort tot de
arbeidersvleugel van de christelijke beweging, waar ze zoals
bekend verstand hebben van winst.
‘Niet helemaal juist, Henri. Je moet ook de afschrijvingen
in rekening brengen. Tel die twee op en je hebt de cashflow,
en dát is een significant gegeven. Laten we eens proberen.
De groep met de balans van 2010: staat de winst bij de
activa of bij de passiva?’
Het bleef enkele tellen stil na deze al te doorzichtige
valstrik, en toen bleek dat Knack-redacteurs snel aanleren:
‘Goed geprobeerd, mijnheer? Bij geen van de twee natuurlijk.
De winst staat onder aan de resultatenrekening, onder “Winst
van het boekjaar”.’
‘Zeer juist. Wat was de winst van de bvba Que Pasa? in
2010?’
‘512.318 euro, mijnheer. Dat is redelijk veel.’
‘En hoe hoog waren de afschrijvingen?’
‘67.465 euro.’
‘Weer correct. Wat is dan de cashflow?’
‘512.318 plus 67.465 euro, mijnheer.’
‘Inderdaad. En hoeveel is dat?’
‘Dat weten we
niet, want het rekenmachientje is gestolen.’
Om een en ander samen te vatten: de cashflow van de
bvba Que Pasa? bedroeg van 2004 tot en met 2010 in
volgorde 144.814 euro, 256.407 euro, 240.007 euro,
251.315 euro, 372.835 euro, 433.490 euro en 579.783
euro. Toen Van Overtveldt weer bij kennis was
gebracht, pikte hij de draad weer op: ‘We kennen nu
de cashflow. Maar cashflow is als Inge Vervotte:
zegt veel maar niet alles. Hoe kunnen we opmaken
hoeveel die bvba eigenlijk bezit?’
‘We controleren hoeveel er op de bankrekening
staat’, werd uit een hoek geroepen.
‘En hoeveel onroerend goed en materieel er is’,
vulde een andere hoek aan.
Van Overtveldt blikte tevreden rond: ‘Ik moet
toegeven dat ik een verkeerde indruk van jullie had.
Ik zal een beetje helpen: de bankrekening staat bij
de activa onder “Liquide middelen”.’
Dat duurde een poos, maar plots had iemand het:
‘Amai! 1.146.389 euro. Meer dan een miljoen, dat is
veel geld.’
‘Inderdaad. Nu het onroerend goed. Ook bij de
activa, onder “Materiële vaste activa, terreinen en
gebouwen”. Vooruit, om ter eerst.’
‘Ik heb het’, riep een van onze snellere cheffen.
‘Tiens, 885.063 euro, kan dat? Voor een bureautje
waar ze met twee in werken?’
‘Het kan ook hun privéwoning zijn’, zolichtte Van
Overtveldt een tipje van de sluier over courant
fiscaal bedrog. ‘Daar wordt dan elk jaar een deel
van afgeschreven. De aankoopprijs van die woning zal
dus nóg hoger geweest zijn.’
Nu ontstond er protest: ‘Allez toe, mijnheer, het is
te zien dat gij van Trends komt. Een villa van meer
dan een miljoen euro? Voor een socialist? Is dat een
paleis in Casablanca misschien?’
Onze hoofdredacteur kreeg niet de tijd te
antwoorden, want een redacteur die al een tijdje
verdwaald was in de tabellen slaakte een kreet: ‘Zeg
mijnheer, we zijn iets vergeten bij die winst. Hier:
“Uit te keren winst, vergoeding van het kapitaal:
882.353 euro.” Wat is dat?’
Van Overtveldt werd nu door blijdschap bevangen:
‘Zéér goed opgemerkt, vriend. Werkt gij ook op Knack?
Vergoeding van het kapitaal is het dividend dat aan
de aandeelhouders wordt uitgekeerd als de raad van
bestuur daar zin in heeft.’
‘Ja maar mijnheer, dat zijn dezelfde Mahassine en
Peremans. Keren die zichzelf dan een dividend uit
van 882.353 euro?’
‘Zo te zien, ja.’
‘En dan staat er nog 1.146.389 euro op de
bankrekening van die bvba, van henzelf dus?’
‘Klopt.’
‘En dan hebben ze ook nog een gebouw van meer dan 1
miljoen euro?’
‘Inderdaad. Of een lapje grond erbij.’
‘En ik lees dat het totaal van de activa 2.113.527
euro bedraagt, na afdracht van die 882.353 euro
dividend?’
‘Yep.’
‘Maar mijnheer, dat is toch niet te geloven. Die
vent heeft ook nog privérekeningen en trekt buiten
zijn bvba om ook 75.000 euro netto per jaar als
Vlaams Parlementslid. En dat is dezelfde die tickets
verkoopt voor optredens die niet plaatsvinden en dan
weigert om ze terug te betalen omdat het geld op is?
En die honderden vrijwilligers doet werken voor twee
drankbonnen en een T-shirt?’
Rik Van Cauwelaert heeft
zich zelden opgetogen getoond over het werk van zijn
redacteurs, voornamelijk omdat daar nooit aanleiding
toe was, maar Johan Van Overtveldt was verrukt.
En toen gebeurde wat Van Cauwelaert in meer dan tien
jaar nooit was voorgekomen: de hoofdredacteur van
Knack werd gevloerd door een van zijn
ondergeschikten. ‘Zeg mijnheer, als je een dividend
uitkeert, in dit geval aan jezelf, moet je dat dat
dan op de passiva bij de schulden zetten?’
‘Ah nee, natuurlijk niet. Als het dividend is
uitbetaald, is dat geen schuld meer. Dat geld is weg
uit de vennootschap.’
‘Ja maar, kijk dan. “Schulden op ten hoogste één
jaar: 905.551 euro.” Dat is op zich al merkwaardig,
want het vorige boekjaar bedroegen diezelfde
schulden op één jaar maar 26.321 euro. Hoe kan een
bvba die alleen maar diensten levert en er zelf geen
koopt, want de vergoedingen en de lonen zijn 0 euro
staat in deze kolom, hoe kan die dan in één jaar
tijd er ineens bijna 900.000 euro schulden bij
maken? En het is niet dat huis, want dat stond al op
de vorige rekeningen. Dat is dan toch dat dividend?
Aha, ziet ge wel, ik heb het: “Overige schulden:
882.353 euro”. Nu gij, mijnheer.’
Johan Van Overtveldt poetste om tijd te winnen zijn
bril even op, boog zich over de tabellen, en moest
tot zijn toch niet onverdeeld genoegen vaststellen
dat zijn discipelen hem al overvleugelden:
‘Potverdorie, ge hebt gelijk. Wat is hier gebeurd?
Dit kan helemaal niet.’
‘Zou dat zwart geld zijn, mijnheer?
Festivalorganisatoren sluiten contracten af met
buitenlandse groepen, dat verloopt zonder twijfel
voor een deel via rekeningen in Zwitserland, daar
kan al eens iets blijven hangen. Zeg niet meer of
het is een vorm van clandestiene
partijfinanciering.’
Van Overtveldt zag een kans om zijn autoriteit te
herstellen: ‘Zwart geld in een balans? Dat zou niet
erg slim zijn. Nee nee, dit klopt niet. Wacht, ik
moet even naar het toilet.’
Was het de opwinding, maar sommigen meenden dat onze
hoofdopsteller de toiletten voorbijliep en de
redactie van Trends binnenstoof. Meestal is de
marsrichting omgekeerd. Toen hij tien minuten nadien
met een verslagen blik weer de vergaderzaal betrad –
bij Trends wisten ze het blijkbaar ook niet – werd
hij enthousiast begroet: ‘Mijnheer, we hebben het
gevonden. Hij heeft waarschijnlijk zelf 882.353 euro
in zijn vennootschap ingebracht. Van zijn
privérekening of van iemand anders. Dat bedrag heeft
hij dan als dividend weer uitgekeerd. Daar moet hij
15 procent roerende voorheffing op afdragen, dan
blijft er 750.000 euro over, en dan moet zijn bvba
die lening van 882.353 euro nog aan hem terugbetalen
met een bancaire rente van minstens 5 procent, waar
geen heffing meer op is. Bovendien gaat zo de
vennootschapswinst en dus ook de belasting erop fors
naar beneden. Goed gezien hé, mijnheer? En weet ge
waarom hij dat dividend uitgerekend vorig jaar in
één keer heeft uitgekeerd en niet de jaren
voordien?’
Johan Van Overtveldt was verslagen: ‘Nee.’
‘Omdat zijn socialistische vriendjes hem ingelicht
zullen hebben dat dat binnenkort niet meer kan. Want
de rode regeringsonderhandelaars gaan die
voorheffing naar 25 procent optrekken. Eigenlijk is
dat handelen met voorkennis.’
Onze hoofdredacteur was nog aan het nadenken of dit
alles kon, toen tot zijn afgrijzen de volgende zich
al liet horen: ‘Mijnheer, mijnheer, mijnheer!’
‘Wat nu weer?’
‘Ik heb de gedetailleerde rekeningen van Que Pasa?
te pakken gekregen, ik zeg niet hoe. Maar zie nu:
hij heeft wel degelijk getrokken van de NMBS. En nog
geen klein beetje, voor honderdduizenden euro’s.
“Organisatie van optredens in stationshallen.”
Contract voor de NMBS ondertekend door een zekere
Jannie Haek, was dat ook geen socialist? En ho,
wacht, wat is dat hier? Kan het dat hij zelf aan de
NMBS geld heeft terugbetaald, of lees ik dat
verkeerd? Dat begint raar te ruiken als ge het mij
vraagt. Mijnheer, kent gij niemand die echt verstand
heeft van boekhouden, want met u alleen gaan we niet
ver komen.’
Chokri Mahassine schoof de
nieuwe plaat van Lindsay nog eens in de cd-speler. ‘Als je
me kust (dan is het zomer)' was werkelijk een liedje naar
zijn hart. Zijn hoofd wiegde zachtjes, een vochtige waas
schoof voor zijn ogen, zijn onderlip trilde lichtjes. Hij
wist zelf niet hoe het kwam, maar sinds enige tijd was hij
een grote fan geworden van Vlaamse schlagers. Eerlijke
muziek, fijne muziek, met fatsoenlijke teksten, vond hij.
Veel aangenamer dan de pokkenherrie waarmee hij sinds jaren
als organisator van Pukkelpop gedoemd was zijn schamele
boterham te verdienen. Wat een naam trouwens voor een
festival, wie had die ooit bedacht? Hijzelf? Dat verklaarde
veel. Hij kreeg onderhand ook puisten van het ondankbare
jonge gespuis dat op Pukkelpop afkwam, als hij oprecht was.
Maar het was geen tijd om oprecht te zijn. Het was eerder
een tijd om boos te zijn, verontwaardigd ook, gekrenkt
zelfs. Voor hem lag een stapel aangetekende brieven van
festivalgangers die hun ticket terugbetaald wilden,
ontevreden als ze waren met de bonnetjesregeling die Chokri
nochtans groothartig had voorgesteld. Ze lieten zich
vertegenwoordigen door een advocaat en schermden met een
rechtzaak. Hemel-nog-aan-toe, wat was er aan de hand met de
jeugd van tegenwoordig? Van wie leerden ze die inhaligheid,
dat volkomen gebrek aan respect voor de slachtoffers van de
ramp van afgelopen zomer?
Het was nochtans een edelmoedig en genereus
compensatievoorstel geweest. Drank- en eetbonnen voor de
waarde van 150 euro, in drie delen op te nemen over een
periode van drie jaar, in ruil dus voor een investering van
grofweg 450 euro boven op de 150 euro die bezoekers van
Pukkelpop 2011 nu al kwijt waren. Eerst 600 euro investeren
en dan mocht je gratis aan de cola, dat was eigenlijk niet
slecht gevonden, feliciteerde Chokri zichzelf nog eens van
harte.
Maar het vleugje trots
dat hij gewaar werd, maakte al vlug weer plaats voor
verdriet. En woede. Hij hoefde toch helemaal niks te
compenseren? Niemand kon hem dat verplichten. Hij had de wet
aan zijn kant. Er viel hem als organisator immers niks te
verwijten. Niks. Ondanks het feit dat sommige getuigen kort
na de ramp spraken over een chaos die niet minder dan
‘hallucinant' en ‘surrealistisch' was.
Enkelingen waren dat
evenwel, slechte karakters. Hollanders ook, het zal
niet verbazen. De gewone, brave mensen echter, die
vertelden iets helemaal anders. De wind was nog niet
gaan liggen op die tragische augustusavond of de
zelfverklaarde socialisten, pardon de zelfverklaarde
specialisten stonden al te toeteren dat het allemaal
overmacht was, een storm buiten categorie die
niemand had kunnen zien aankomen, een ramp zoals we
er maar om de duizend jaar eentje meemaken, in
Limburg zelfs maar eens om de tweeduizend jaar. En
dat Chokri een schone mens was, omdat hij het
festival meteen had stopgezet. Men zou nogal lelijk
hebben gedaan als hij het tegenovergestelde had
beslist. Maar wat was nu zijn dank voor zoveel
menselijkheid en generositeit? Advocaten op zijn
dak.
Gelukkig kon hij in deze
moeilijke tijden nog op de steun van zijn vrienden
rekenen. Althans, daar ging hij van uit. Hij had al
enkele keren geprobeerd om Steve Stevaert te
bereiken, maar zonder gevolg. ‘Waarschijnlijk is
mijn goede kameraad weer een pikant filmpje aan het
maken met zijn Marokkaanse vriendin', glimlachte
Chokri.
Dan maar eens naar Hilde
gebeld. ‘Burgemeester Claes? Oei-oei, die is druk
bezig met haar strijd tegen de graaicultuur en de
vriendjespolitiek', zuchtte de secretaresse die
Chokri te woord stond. ‘Gaat het misschien over de
festivalwei die ze voor u gekocht heeft?'
‘Laat maar zitten', zei Chokri. Misschien dat hij
bij zijn andere goede vriend Noël Slangen wel gehoor
kreeg. Hij kreeg de man direct aan de lijn, en het
trof: de communicatiespecialist had enkele tips.
‘Niks van laten merken dat je boos bent, Chokri.
Triestig komt veel beter over. Triestig omdat de
actie van de briefschrijvers de toekomst van het
festival op het spel zet. Triestig omdat deze jonge
mensen helaas misleid worden door advocaten die zich
willen verrijken op de kap van de Pukkelpoppers.
Advocaten zijn aasgieren, lijkenpikkers, dat gaat er
bij de mensen altijd in. Jij bent één van de
slachtoffers, Chokri. Vergeet dat niet. Jij bent de
duts, de arme sukkelaar. De anderen zijn hebberige
kankeraars. Ze horen niet thuis in de
Pukkelpopfamilie. Ik kan het aan de telefoon niet
controleren, maar ik wil je onderlip zien trillen.
Trilt ze?'
Chokri bevestigde dat
zijn onderlip wel degelijk deed wat er van haar werd
verwacht. Hij mompelde ook iets klaaglijks over een
weekblad dat had geschreven dat hij en zijn
echtgenote aanzienlijke bedragen van de vzw naar de
bedding van hun eigen bankrekening hadden weten om
te leiden.
Eveneens betreurde Chokri de afgunstige opmerkingen
over zijn wedde als Vlaams parlementslid waar hij
ook weer niet al te veel werk voor in de plaats
stelde.
‘Tut-tut', zei Slangen. ‘Ook dat kan te gepasten
tijde wel met enkele drankbonnen worden
gecompenseerd. We moeten nu vooral vooruitkijken
naar de volgende editie. Ik hoor op de achtergrond
dat je muzikaal wat breder wilt gaan programmeren?
Mooi. Want volgend jaar wordt het echt bijzonder.
Pukkelpop wordt veel méér dan een weekend vol
ketelmuziek: het wordt een bedevaart voor de hele
familie. De bezoekers zijn pelgrims, de wei in
Kiewit is de Heilige Grond en jij bent gids, de
patroonheilige.'
Mahassine vroeg zich af hoelang zijn vriend al aan
het aperitief zat. ‘Bedevaart? Heilige grond? Moet
er dan niet eerst een mirakel gebeuren, of zo?'
‘Misschien is het al gebeurd en hebben we niet goed
opgelet. Ben je onlangs nog eens naar de wei
geweest?'
‘Ja,', zei Chokri.
‘Was er niks speciaals te zien?'
‘Nee. Wat koeien. Gras. Bomen. Een paar struiken
ook.'
‘Parbleu!', zei Slangen. ‘Struiken? Toch geen
braambos bij, toevallig?'
‘Mmm. Zou kunnen.'
‘Dat braambos... brandde dat eventueel een beetje?',
wilde de communicatiespecialist dolgraag vernemen.
‘Ik geloof het wel', herinnerde Chokri zich nu
opeens vrij helder.
Toen
supporters van Bergen op het veld van Genk de
spandoek met de ondertussen beruchte tekst: ‘Je bent
de schaam van België' ontvouwden hadden ze eigenlijk
niet door hoezeer ze het op Limburgse bodem bij het
rechte eind hadden. Alleen hadden ze zich niet
alleen taalkundig vergist, maar ook van plaats. Ze
hadden op de Pukkelpopweide moeten gaan staan.
Want Chokri is blijkbaar elke vorm van schaamte
voorbij.
Nu
de e-mails voor de compensatie eet- en drankbonnen
bij de Pukkelpoppers binnenvallen blijken deze te
barsten van alle smerigheid die je als e-marketeer
maar kan inbouwen. Telkens wordt in iedere
keuzegroep de meest voordelige keuze voor de
organisatie van Pukkelpop als eerste voorgesteld.
Voor een verstrooide klikker is het feest snel over.
Iedere keer weer moeten lezen dat je best je
compensatie laat vallen om de organisatie te steunen
is gewoon morele chantage van de bovenste plank. Wie
zijn volle rechten wil uitoefenen, die moet tot in
den treuren deze boodschappen lezen en negeren. En
blijven klikken, en nog eens klikken.
Volgens Chokri is dit helemaal geen morele chantage.
Zo laat hij de media verontwaardigd weten.
De Pukkelpoppers hebben nog evenzeer de vrije keuze
om de compensatie op te nemen. In theorie klopt deze
redenering. In praktijk heeft Chokri zich niet aan
de meest waardige kant laten zien.
Of zit het bedelen nu eenmaal in zijn genen? Door
weer eens het jankverhaal op te hangen hoeveel geld
hij gaat verliezen als iedereen de bonnen waar hij
recht op heeft opneemt maakt deze mens zich verre
van
sympathiek. Zeker niet nu in de media geopenbaard
werd dat Chokri persoonlijk meer dan voldoende
verdiend heeft met zijn Pukkelpop.
Met een eigen vermogen van 3,9 miljoen euro en een
nettowinst van net geen
half miljoen in 2010 is Pukkelpop geen noodlijdende
organisatie, wel een stevige winstgenerator. En dan
maar snotteren over het geld dat hij nu verliest.
Laten we even door deze ballon prikken.
Gewoon een reeks feiten op een rij: Chokri geeft
geen geld terug, aan niemand niet. Dus alle gelden
van de toegangstickets blijven in de kas zitten.
Toegegeven, de complete infrastructuur was reeds
opgebouwd. Die kosten waren reeds gemaakt en dus
reeds betaald. Maar Chokri zou geen goede
organisator zijn als al deze gelden al opgemaakt
waren voor het festival van start trok.
Er zijn zeker nog behoorlijk wat variabele bedragen
die nu niet en nooit uitgegeven moesten worden. Laat
ons dit eens voorzichtig begroten op 10 procent van
de toegangsgelden. Dat is ruim 1 miljoen euro die in
de kas blijft. Tel daar ook nog eens de winstmarge
die dit festival gewoonlijk maakt op en dan zitten
we al aan 1,5 miljoen euro.
Chokri heeft zijn groepen die kwamen optreden
allemaal op voorhand moeten betalen. Dat is
inderdaad de gewoonte in de wereld, hoewel er zeker
groepen, vooral de wat kleinere - zijn die pas op
het terrein hen resterende gage krijgen. Die heeft
hij dus ook niet moeten uitgeven. Bovendien hebben
heel wat groepen in de marge gemeld dat ze die gage
gedeeltelijk of geheel zouden teruggeven. Het is wel
erg stil geworden rond die groepen. Geen
mededelingen worden er gedaan over deze teruggaven
klonk het al een tijdje terug. Uit discretie voor
die groepen, of uit discretie voor de tranen van
Chokri? Laat ons voorzichtig zijn bij een schatting.
Laat Chokri hier nu eens een half miljoen euro
gerecupereerd hebben. Dat brengt ons op twee miljoen
euro.
De drankbonnen voor 2011 zijn door de organisatie
vervallen verklaard. Daar kunnen de Pukkelpopgangers
niets van recupereren. Nochtans was daar door de
jeugd al stevig aan ingekocht. Zeker door hen die de
volle drie dagen op de weiden van Kiewit hun
domicilie hadden geplaatst. Laat ons hier eens een
voorzichtig cijfer op vast kleven. Pak dat 50.000
Pukkelpoppers met 20 euro aan ongebruikte eet- en
drankbonnen naar huis gingen. Dan hebben we alweer
een miljoen te pakken. Dit brengt ons subtotaal op 3
miljoen.
Dan komen we nu toe aan de compensatie voor de
toegangstickets. Chokri gaf zelf al eerder aan dat
de bonnen niet het totale bedrag van het
toegangsticket afdekken. Iedere Pukkelpopper moet
sowieso enkele euros laten vallen. Laten we het even
op 5 euro per ticket houden.
Aan gemiddeld 65 000 bezoekers per dag en we hebben
ons volgende miljoen te pakken. De teller staat nu
op 4 miljoen.
We weten allemaal dat op eten en drinken op
festivals schandalig veel winst wordt gemaakt. Voor
de prijs van een frisdrank in een plastic bekertje
heb je in de winkel een volle fles met een gratis
glas. Bovendien worden die drankjes meestal
geschonken door vrijwilligers wiens grote beloning
naast de gratis toegang een gift aan de clubkas is.
Met andere woorden, loonkosten zijn er nauwelijks.
En dat is volgens de wetten die de horeca regeren de
grootste hap in de kostprijs. Laten we hier ook eens
heel voorzichtig inschatten.
Als we veertig procent van de bonnen als kosten vrij
inschatten, dan heeft vriend Chokri hier een mooie
slag geslagen. Van de ruim 11,5 miljoen euro aan
drankbonnen zijn eigenlijk 4,5 miljoen euro pure
winst. Onze teller staat nu op 8,5 miljoen. Door
alle bonnen over drie edities te spreiden heeft
Chokri nog een bekende truc uit de toverhoed van de
zwendelaar gehaald. Want die vouchers worden nu en
slechts één keer uitgereikt. Een kopie zal er nooit
verstrekt worden. U en ik kennen de slordigheid van
de doorsnee mens. We bergen dingen zo goed op dat we
ze niet meer terugvinden. We vergeten ze mee te
nemen als we naar het festival trekken en tenslotte
gaan we eigenlijk niet meer naar dat festival. Laten
we ook hier weer de moeder van de porseleinenkast
zijn. Tien procent wordt in het eerste jaar niet
ingeruild. In het tweede jaar 25 en in het derde
jaar 40 procent. Dat betekent niet minder dan 2,8
miljoen aan bonnen die nooit ingeleverd zullen
worden. Naar echte kost - de winst hebben we reeds
in het vorige punt weggerekend - bespaart Chokri een
slordige 1,7 miljoen euro. Dat brengt ons optelsom
op 10,2 miljoen euro.
Stel nu ook nog eens dat de tranen van Chokri de
Pukkelpopgangers de grote massa beroeren zodat zij
in grote getale afzien van de compensatie vouchers.
Chokri spreekt altijd over 60 % van de
Pukkelpopgangers die hebben aangegeven niet
gecompenseerd te willen worden. Laten we ook hier
weer voorzichtig zijn in het inschatten. We delen
het door twee. Als een derde van de compensaties
niet opgenomen worden, dan spreken we over 3,8
miljoen euro. Laten daar nu eens gewoon een derde in
rekening brengen. We tellen deze 1,2 miljoen euro op
bij de 10,2 die we al hadden
en we zien dat we aardig de 11,5 benaderd hebben.
Om een lang verhaal kort te maken, Chokri geeft
niets terug aan de Pukkelpopgangers. Hij herschikt
gewoon wat van zijn gelden en heeft zijn risico van
de gratis drank- en eetbonnen al lang afgedekt.
Alleen moet hij er voor zorgen dat de post onder
punt 7 zo hoog mogelijk wordt.
Daarom jankt hij op verzoek en bedelt hij alsof het
zijn eigen ik is. Want als deze operatie achter de
rug is, dan volgt er gegarandeerd een volgende. We
bedenken er even een paar voor de vuist weg. Wie
volgend jaar zijn ticket wil kopen voor de nieuwe
editie van Pukkelpop, die zal eerst een steunkaart
aangeboden krijgen. Aan de ingang van de weide een
stel collectebussen voor steun aan het getroffen
festival - vouchers van drankbonnen worden niet
aanvaard, alleen baar geld - en wie die vouchers wil
inruilen voor echte bonnen kan dat maar aan één
enkel loket. In de sporthal van Kiewit een kwartier
stappen van het festivalterrein.
Van één ding mag u zeker zijn, van Chokri hebben we
echt het laatste nog niet gehoord.
Wordt vervolgd!
De
doden van PP11 zijn net begraven, rolstoelen beschikbaar.
De voorbereidingen voor
een ongewijzigd PP12
mogen beginnen. En de stad Hasselt zag dat
het goed was...
"Wij zullen de
slachtoffers NOOIT vergeten, NOOIT!..." (25/08/2011)
Tranen
met tuiten. Niet alleen bij de nabestaanden van de
vier overleden jongeren, maar ook bij alle
festivalgangers, en meteen daarna in heel
Vlaanderen, ook bij wie nog nooit van Pukkelpop had
gehoord. 14 bladzijden plakkerige emo-journalistiek
in de weekendeditie van De Standaard, nog
overtroffen door het Belang van Limburg met zestien
pagina’s brood-en-spelen. Dit jaar geen moppen over
tentensletjes maar wel grootscheeps gesnik en
gesteun, waarbij toch één christelijke sekte het
heeft over “de straf van god”. Maar de “organisatie
treft geen blaam”, zo vindt het parket en zo
blokletteren alle kranten.
Chokri Mahassine is de man die door Stevaert is
vooruitgestuurd om jong kiespubliek aan te trekken,
in de context van een vrolijke, hippe popcultuur,
met dat jaarlijks festival als uitsmijter. Meer
moest hij eigenlijk niet doen: blijven glunderen. Ik
vond het altijd al raar dat de man nooit eens uit
die lachkramp geraakte. Zoals de humor een vorm van
machtsvertoon kan zijn (de BV-cultuur van altijd
dezelfde mediagenieke, goedlachse lolbroeken in
allerhande kwis- en praatprogramma’s op TV), zo is
de massale melancholie, de obligate rouw, evenzeer
een politieke strategie om de kudde samen te houden.
We spreken dan over “collectieve verwerking” en
“samenhorigheid”. Ook Biza-minister Annemie
Turtelboom liet zich wat dat betreft niet onbetuigd.
Zij is ook de politica die nog niet zolang geleden
een uitval deed tegen elke vorm van politiek
radicalisme, waarmee dan speciaal het
Vlaams-nationalisme werd bedoeld.
Dat betekent dat
zware neerslag en hevige rukwinden konden worden
verwacht in het midden en oosten van het land. Zij
zegt dan ook verbaasd te zijn dat de organisatoren
hebben verklaard dat het noodweer als een totale
verrassing is gekomen. Pukkelpop-organisator Chokri
Mahassine zei vrijdag geen informatie te hebben
gehad dat dergelijk noodweer op komst was.
Weermannen
spreken...
Samen
met zijn kameraden Isabel, Simon en Joke was hij in
de bar met speciale bieren toen de hel losbrak. Van
het drama zelf herinnert hij zich niets. ‘Met het
bier in de hand ben ik mee de tent in gevlucht’,
vertelt hij. ‘Plots werd het pikdonker. Ik heb nog
gezien dat mensen op de knieën gingen zitten om zich
te beschermen tegen de hagelbollen en windstoten.
Wat er nadien is gebeurd, weet ik niet.’ Toen de
tent instortte, kreeg de man die naast Leyten stond
de paal op zijn hoofd. Hij was op slag dood. Isabel
en Simon konden hun makker bevrijden en startten de
reanimatie. Guy Mertens, een Franstalige dokter, nam
het vrijwel meteen van hen over. ‘Pas zeven dagen
later werd ik wakker. Ik wist niet wat me overkomen
was.’ 
Gepost
op 04 nov. 2011, 14u04 Vanaf vandaag is Pukkelpop
begonnen met het vergoeden van festivalgangers, in
drank- en eetbonnen weliswaar. Die worden via mail
verstuurd, maar niet voor de ontvangers eerst nog
een aantal keer de keuze krijgen om ze toch niet op
te nemen.
Waarom geen extra kans voor 80.000
pukkelpoppers om zich te bedenken na
emotionele chantage en misleidende
communicatie?
